2-метоксикарбониламинобензимидазол асосида 2-аминобензимидазол ҳосилалари синтези, биологик фаоллиги ва технологияси

Ushbu doktorlik dissertatsiyasi 2-aminobenzimidazol hosilalarining yangi turlarini sintez qilishga bag'ishlangan. Tadqiqotda 2-metoksikarbonilaminobenzimidazol (2-BMK) asosida turli xil kimyoviy transformatsiyalar amalga oshirilib, olingan birikmalarning biologik faolligi o'rganilgan va ularning sanoatda ishlab chiqarish texnologiyalari takomillashtirilgan. Asosiy e'tibor dorivor vosita sifatida ishlatilishi mumkin bo'lgan birikmalarni sintez qilish va ularning iqtisodiy samaradorligini oshirishga qaratilgan.

Asosiy mavzular

• 2-aminobenzimidazol hosilalarining sintezi: 2-metoksikarbonilaminobenzimidazol (2-BMK) asosida turli xil alifatik va aromatik kislotalar bilan reaksiyalar orqali yangi 2-aminobenzimidazol hosilalarining sintezi amalga oshirilgan. Bu jarayonda katalizatorlar, reaksiyaning asosiy omillari, mexanizmlari aniqlanib, hamda siklopropan-benzimidazol hosilalari va benzimidazolning geterotsikllanishi o'rganilgan.
• 5-nitro-2-asetilaminobenzimidazol (5-nitro-2-ACБ) sintezi va uning xususiyatlari: 2-asetilaminobenzimidazolning selektiv nitrlash usuli bilan 5-nitro-2-ACБ sintez qilingan. Bu jarayondagi omillar aniqlanib, reaksiyaning statistik jihatdan optimallashtirilgan sharoitlari topilgan va bu birikmaning fungitsid va antibakterial faolligi aniqlangan.
• Asetamizol preparatini ishlab chiqarish texnologiyasini takomillashtirish: Dorivor vosita sifatida ishlatiladigan Asetamizolning (2-ACБ) sanoatda ishlab chiqarish texnologiyasi takomillashtirilgan. Medamin preparati ishlab chiqarishdan chiqadigan 2-BMK (chiqindini) qayta ishlanib, iqtisodiy jihatdan samarali va toza holda Asetamizol moddasi olingan. Bu jarayonning har bir bosqichi uchun texnologik hujjatlar ishlab chiqilgan va tasdiqlangan.
• Sintezlangan birikmalarning biologik faolligi: Olingan 2-aminobenzimidazol hosilalarining antigerlmint, antibakterial, antifungal va o'stiruvchanlik kabi biologik faolliklari o'rganilgan. Xususan, Asetamizolning mayda shoxli chorva mollari uchun yuqori antigerlmint ta'sirga ega ekanligi aniqlangan.