Нитробензой кислота изомерлари, этилендиамин ва этаноламинлар асосидаги металл ҳамда молекуляр комплексларнинг синтези ва тузилиши
Ushbu dissertatsiya tadqiqoti 3d-metallarning o'nlab kompleks birikmalari sintezi va ularning tuzilishi hamda fizik-kimyoviy xossalarini o'rganishga bag'ishlangan. Tadqiqotda nitrobenzoy kislotasi izomerlari, etilendiamin va etanolaminlar asosida turli metallar bilan kompleks birikmalar sintez qilingan. Ushbu kompleks birikmalarning olinish sharoitlari, tarkibi, tuzilishi va biologik faolligi aniqlangan. Tadqiqot natijalari qishloq xo'jalik ekinlari hosildorligini oshirishda va ularni himoya qilishda muhim ahamiyat kasb etadi. Xususan, BМК preparati g'alla ekinlarining rivojlanishini tezlashtirib, hosildorlikni 12-18% ga oshirishga yordam beradi.
Asosiy mavzular
- Nitrobenzoy kislota izomerlari va ularning metall komplekslari: Dissertatsiyada orto-, meta- va para-nitrobenzoy kislotalarining turli metallar (Co(II), Ni(II), Cu(II), Zn(II), Cd(II)) bilan kompleks birikmalari sintez qilingan va ularning tuzilishi hamda xossalari o'rganilgan.
- Etilendiamin va etanolaminlar asosida metall komplekslar: Etilendiamin va etanolaminlar (mono-, di-, tri-) turli metallar bilan kompleks hosil qilishda ligandlar sifatida ishlatilgan. Ushbu kompleks birikmalarning fizik-kimyoviy va biologik faolligi tadqiq qilingan.
- Kompleks birikmalarning fizik-kimyoviy va biologik faolligi: Sintez qilingan kompleks birikmalarning termik barqarorligi, kristal tuzilishi, geometrik va energetik parametrlari, shuningdek, biologik faolligi (o'simlik o'sishini rag'batlantirish) aniqlangan.
- BМК (Biologically Active Stimulator) preparati: Tadqiqot natijasida olingan mis komplekslaridan biri BМК nomi bilan stimulyator sifatida ishlab chiqilgan. Ushbu preparat g'alla ekinlarining rivojlanishini tezlashtirish va hosildorlikni oshirishda samarali ekanligi isbotlangan.