Қорақалпоғистон буғдой агробиоценози зараркунандаларининг доминант турларига қарши кураш чораларини ишлаб чиқиш
Ushbu avtoreferat Qoraqalpog'iston sharoitida bug'doy agrobio'inoziga zarar yetkazuvchi zararkunandalarga qarshi kurash choralarini ishlab chiqishga bag'ishlangan. Unda qishloq xo'jaligi fanlari bo'yicha falsafa doktori (PhD) ilmiy darajasini olish uchun taqdim etilgan dissertatsiya asosiy mazmuni yoritilgan. Tadqiqotda qoraqalpog'iston bug'doy agrobio'inozida uchraydigan zararkunandalar, ularning rivojlanish dinamikasi, bio'ekologiyasi va kelitiradigan zararlari o'rganilgan hamda ularga qarshi kurash bo'yicha samarali usullar va tadbirlar ishlab chiqilgan.
Asosiy mavzular
- Tadqiqotning dolzarbligi va zarurati: Jahon bo'yicha bug'doy yetishtirilishi, undan oziq-ovqat, chorvachilik va urug'lik sifatida foydalanish, asosiy bug'doy yetishtiruvchi mamlakatlar va ularning ulushi, hamda aholini bug'doy mahsulotlari bilan to'la ta'minlash uchun hudud sharoitiga mos navlarni va agrotexnik tadbirlarni ishlab chiqish hamda zararkunandalarga qarshi kurashish zarurati ta'kidlangan.
- Tadqiqot obyekti va predmeti: Tadqiqot obyekti sifatida Qoraqalpog'iston agrobio'inozida ekilayotgan kuzgi bug'doy navlari, zararkunandalar va entomofaflar olingan. Tadqiqot predmeti esa, bug'doyzorlarda zararkunandalarning rivojlanish dinamikasini hisobga olish, qarshi kurash tadbirlarini olib borish, entomofaflarga qulay sharoit yaratish, kimyoviy vositalardan foydalanish va iqtisodiy samarali usullar ishlab chiqish hisoblanadi.
- Tadqiqot usullari: Tadqiqotda agrotomologiya, agrotoksikologiya, o'simliklarni himoya qilish bo'yicha maxsus usullar, ilmiy-amaliy tajribalar, tajriba natijalarini tahlil qilish va matematika-statistik ishlov berish kabi usullardan foydalanilgan.
- Tadqiqotning ilmiy yangiligi: Ilk bor Qoraqalpog'iston agromi sharoitida kuzgi bug'doy navlarining rivojlanishida hasharot turlari va zararkunandalarning salbiy ta'siri aniqlangan, hamda ularning rivojlanish bio'ekologiyasi va tashqi muhit omillari bilan bog'liqligi o'rganilgan.
- Tadqiqotning amaliy natijalari: Amaliy natijalar sifatida biologik usullarning samaradorligi, kimyoviy vositalardan foydalanishning iqtisodiy samaradorligi va natijasi ko'rsatilgan. Xususan, entomofaflarni qo'llash orqali hosilni himoya qilish va iqtisodiy samaradorlikni oshirish bo'yicha tavsiyalar berilgan.
- Xulosalar: Tadqiqot yakunlari bo'yicha bug'doy ekish muddatlari, zararkunandalarning rivojlanish dinamikasi, ularga qarshi kurash choralari va ularning biologik hamda iqtisodiy samaradorligi bo'yicha xulosalar va tavsiyalar berilgan.