Таркибида сирт фаол модда тутган комплекс таъсир этувчи хлоратли дефолиантлар олиш технологиясини ишлаб чиқиш

Ushbu kitobda O'zbekiston Respublikasida qishloq xo'jaligi ekinlari, jumladan, paxta hosilini yetishtirishda qo'llaniladigan kimyoviy vositalar, xususan, defoliantlar ishlab chiqish va ulardan foydalanish texnologiyalari tadqiq etiladi. Tadqiqotda kimyo sanoati chiqindilari va ikkilamchi xomashyolar asosida samarali va ekologik toza defoliantlarni yaratishga urg'u beriladi. Xususan, natriy gidroxlorit, natriy xlorat va surfaktantlar (surfaktant moddalar) asosida yangi turdagi defoliantlar sintez qilinadi, ularning fiziko-kimyoviy xossalari o'rganiladi va agroximiya sinovlari natijalari tahlil qilinadi. Tadqiqotning asosiy maqsadi - paxta yetishtirishda barg to'kilishini tezlashtiruvchi va ko'saklarning ochilishini rag'batlantiruvchi yangi, samarali va ekologik toza defoliantlar ishlab chiqishdir. Shuningdek, bu defoliantlarning iqtisodiy samaradorligi ham ko'rsatib beriladi.

Asosiy mavzular

• Defoliantlar ishlab chiqish texnologiyasi: Kimyo sanoati chiqindilari va ikkilamchi xomashyolardan samarali va ekologik toza defoliantlar, xususan, natriy gidroxlorit, natriy xlorat va surfaktantlar asosida yangi turdagi defoliantlar sintez qilinishi, ularning fiziko-kimyoviy xossalari va agroximiya sinovlari natijalari tahlil qilinadi. Bu defoliantlar paxta hosildorligini oshirish va ko'sak ochilishini tezlashtirishga xizmat qiladi.
• Kimyo sanoati chiqindilaridan foydalanish: Ushbu mavzu kimyo sanoati, jumladan, kaustik soda ishlab chiqarish jarayonidagi chiqindilar (natriy gidroxlorit, natriy xlorid) va yog'-moy sanoati chiqindilari (soapsotk)ni qayta ishlash orqali yangi va samarali defoliantlar olish imkoniyatlarini o'rganadi. Bu esa chiqindilarni utilizatsiya qilish va ekologik muammolarni hal etishga yordam beradi.
• Surfaktantlarning defoliantlar samaradorligiga ta'siri: Surfaktant moddalarning natriy xlorat asosidagi defoliantlarga qo'shilishi natijasida ularning samaradorligi oshishi, ya'ni barg to'kilishi va ko'sak ochilishining tezlashishi o'rganiladi. Bu esa defoliantlarning kompleks ta'sirini kuchaytiradi.
• Fiziko-kimyoviy tadqiqotlar: Tadqiqot doirasida turli konsentratsiyadagi va haroratlardagi natriy xlorid, natriy gidroxlorit, natriy xlorat tizimlarining eruvchanlik diagrammalari, politermik izotermalar o'rganiladi. Bu ma'lumotlar asosida defoliantlar olish uchun maqbul sharoitlar belgilanadi. Shuningdek, olingan birikmalarning kimyoviy va fiziko-kimyoviy tahlillari amalga oshiriladi.
• Agroximiya sinovlari va iqtisodiy samaradorlik: Olingan defoliantlarning paxta dalalarida agroximiya sinovlari o'tkaziladi va ularning barg to'kilishini tezlashtirish, ko'saklarni ochishga ta'siri baholanadi. Tadqiqot natijalariga ko'ra, taklif etilayotgan defoliantlarning iqtisodiy samaradorligi ham hisoblab chiqiladi.