Фертил ёшдаги аёллар орасида метаболик синдромини эрта аниқлаш ва олдини олиш усулларини оптималлаштириш
Ushbu dissertatsiya Oʻzbekiston Respublikasi tibbiyotining kundalik hayotida muhim oʻrin tutgan metabolik sindrom (MetS) muammosiga bagʻishlangan. Tadqiqotda, ayniqsa, reproduktiv yoshdagi ayollar oʻrtasida MetSning tarqalishi, uning rivojlanish omillari, erta tashxislash usullari va samarali oldini olish choralari atroflicha oʻrganilgan. Zamonaviy tibbiyot va texnologiyalarning rivojlanishi bilan bogʻliq holda, ayollar salomatligini muhofaza qilish, ularning jamiyatdagi faolligini oshirish dolzarb vazifa sifatida belgilangan. Dissertatsiyada ushbu muammolarni hal etishga qaratilgan ilmiy va amaliy tavsiyalar berilgan.
Asosiy mavzular
- Metabolik sindromning tarqalishi va rivojlanish omillari: Reproduktiv yoshdagi ayollar oʻrtasida metabolik sindromning tarkibiy qismlari (semizlik, arterial gipertenziya, dislipidemiya, glyukozaga tolerantlikning buzilishi) tarqalishi hamda bu koʻrsatkichlarga taʼsir etuvchi omillar oʻrganilgan. Turli yosh guruhlaridagi ayollarda ushbu sindromning shakllanishi va uni keltirib chiqaruvchi asosiy xavf omillari aniqlangan.
- Metabolik sindromni erta aniqlash usullari: MetS va uning komponentlarini erta aniqlash uchun zamonaviy diagnostika usullari, jumladan, anketalar, laboratoriya va instrumental tekshiruvlarning samaradorligi baholangan. Tadqiqotda erta tashxislashga yordam beradigan ballli baholash usuli ishlab chiqilgan.
- Metabolik sindromning oldini olish choralari: MetSning oldini olish va davolash boʻyicha mavjud choralar va usullarni optimallashtirishga qaratilgan tavsiyalar ishlab chiqilgan. Ayniqsa, jismoniy faollikni oshirish, toʻgʻri ovqatlanish, dorivor oʻsimliklardan tayyorlangan vositalar, psixoterapiya va boshqa no-dori usullarining samaradorligi oʻrganilgan.
- Ayollar salomatligini saqlashda MetSning oʻrni: Ayollar salomatligi, homiladorlik va uning natijalariga MetSning taʼsiri tahlil qilingan. MetSni erta aniqlash va oldini olish usullarini optimallashtirish orqali onalar oʻlimini, kesarcha kеsish va boshqa asoratlarni kamaytirish mumkinligi koʻrsatib berilgan.