Орто-, мета-алмашинган бензой кислота мураккаб эфирларининг синтези ва хоссалари

Ushbu dissertatsiya ishida orto-, meta-almashigan benzoy kislotalarining alkil, karboksimetil esterlarining sintezi va kimyoviy xossalari oʻrganildi. Tadqiqotda aniqlangan yangi birikmalar turli sohalarda, jumladan, qishloq xoʻjaligi, tibbiyot va sanoatda qoʻllanilishi mumkinligi koʻrsatilgan. Jumladan, sintez qilingan karbgеksoksіmetilsalitsilat va karbbenziloksіmetilantranilatlar sanoat oqava suvlarini tozalashda, shuningdek, metall konstruksiyalar va qurilmalarning ekspluatatsiya muddatini uzaytirishda samarali vosita sifatida tavsiya etilgan.

Asosiy mavzular

Orto- va meta-almashingan benzoy kislotalarining esterlarini sintez qilish: Tadqiqotda FeCl3, ZnCl2, CuCl kabi katalizatorlar ishtirokida salitsil, antranil, m-oksibenzoy va m-aminobenzoy kislotalarining alkil va benzil spirtlari bilan esterifikatsiya reaksiyalari oʻrganilgan. FeCl3 katalizator sifatida eng samarali ekanligi aniqlangan. Shuningdek, natriy tuzlarining alkil haloidlari bilan DMFА ishtirokidagi reaksiyalari ham oʻrganilib, orto- va meta-almashinan benzoy kislotalarining tuzlari reaksiyaga kirishish qobiliyatining ortib borishi aniqlangan.
Yangi organik birikmalarning sintezi va ularning kimyoviy xossalari: Tadqiqot doirasida 42 ta yangi birikma sintez qilingan, ularning tuzilishi zamonaviy fiziko-kimyoviy usullar (YeKM, YeQR, YE YaMR va Ye YeMR) yordamida tekshirilgan. Sintez qilingan birikmalarning biologik faolligi ham aniqlangan.
Sintez qilingan birikmalarning biologik faolligi: Olingan murakkab efirlarning biologik faolligi aniqlangan. Jumladan, karbgeksoksіmetilsalitsilat va karbbenziloksіmetilantranilat efirlari oqava suvlarni zararsizlantiruvchi hamda metall konstruksiyalarning ishlash vaqtini uzaytiruvchi bioinhibitiorlar sifatida amaliyotga joriy etishga tavsiya etilgan.