Ацетилен спиртлари, кислоталари ва уларнинг ҳосилалари синтези, хоссалари, қўлланилиши
Ushbu dissertatsiya avtoreferati Jumaboyev Fozil Mammasoliyevich tomonidan tayyorlangan bo'lib, unda asetilen spirtlari, kislotalari va ularning hosilalari sintezi, xossalari hamda qo'llanilishi bo'yicha olib borilgan ilmiy tadqiqotlar natijalari bayon etilgan. Tadqiqotda asetilen kimyosining dolzarbligi, jumladan, yangi moddalar sintezi, ularning kimyoviy va biologik xossalarini o'rganish, amaliy qo'llanilishini kengaytirish masalalari yoritilgan. Tadqiqot natijasida yangi organik birikmalar sintez qilingan, ularning xossalari aniqlangan va qishloq xo'jaligi uchun samarali stimulyatorlar sifatida tavsiya etilgan.
Asosiy mavzular
- Asetilen spirtlari, kislotalari va ularning hosilalari sintezi: Tadqiqotda asetilen spirtlari, kislotalari va ularning hosilalari turli usullar bilan sintez qilingan. Xususan, asetilen, atseton va metiletilketonlar asosida uchlamchi asetilen spirtlari, asetilen spirtlari va monoxlorosirka kislota asosida asetilen gidroksikislotalari, hamda asetilen spirtlari, paraformaldegid, monoetanolamin va dietanolaminlar asosida asetilen aminospirtlari va ularning efirlari sintez qilingan.
- Asetilen spirtlari, kislotalari va ularning hosilalarining xossalari: Sintez qilingan birikmalarning tuzilishi va xossalari zamonaviy fiziko-kimyoviy usullar (spektroskopiya, kromatografiya) yordamida o'rganilgan. Ularning termik barqarorligi, zichligi, sindirish ko'rsatkichi kabi fizik-kimyoviy konstantalari aniqlangan. Shuningdek, bir qator birikmalarning kvant-kimyoviy hisoblashlari va reaksion markazlari aniqlangan.
- Asetilen spirtlari, kislotalari va ularning hosilalarining qo'llanilishi: Tadqiqot natijasida olingan asetilen gidroksikislotalari va aminospirtlari paxta va bug'doy ekinlari uchun stimulyatorlar sifatida sinovdan o'tkazilgan. Natijada bu birikmalar urug'larning unuvchanligini, o'simliklarning o'sishi va rivojlanishini hamda hosildorlikni oshirishga ijobiy ta'sir ko'rsatishi aniqlangan.