Жануби-ғарбий Қизилқум герпетофаунаси антропоген таъсири шароитида
Ushbu dissertatsiya avtoreferati janubi-g'arbiy Qizilqum hududidagi gerpetofaunani (amfibiyalar va reptiliyalar) antropogen omillar ta'sirida o'rganishga bag'ishlangan. Tadqiqotda hududning tabiiy va o'zgartirilgan landshaftlarida ushbu hayvonot dunyosining zamonaviy holati, turlarning tarkibi, tarqalishi, zichligi va mavsumiy o'zgarishlari tahlil qilingan. Noyob va yo'qolib ketish xavfi ostidagi turlarni saqlash bo'yicha ilmiy-amaliy tavsiyalar ishlab chiqilgan. Tadqiqot natijalari O'zbekistonning Qizil kitobiga kiritilgan va himoyaga muhtoj bo'lgan ko'plab turlarni aniqlash va ularni muhofaza qilishga yordam beradi. Shuningdek, ushbu tadqiqot ekologiya va tabiatni muhofaza qilish sohasidagi ilmiy-amaliy ishlar uchun muhim manba hisoblanadi.
Asosiy mavzular
- Janubi-g'arbiy Qizilqum gerpetofaunasining zamonaviy holati va antropogen omillarning ta'siri: Tadqiqotda janubi-g'arbiy Qizilqum hududidagi tabiiy va o'zgartirilgan landshaftlarda gerpetofaunaning (amfibiyalar va reptiliyalar) zamonaviy holati, turlarning tarkibi, tarqalishi, zichligi va mavsumiy o'zgarishlari o'rganilgan. Antropogen omillarning ushbu hayvonlarga ta'siri tahlil qilingan va ularni saqlash bo'yicha tavsiyalar ishlab chiqilgan.
- Noyob va yo'qolib ketish xavfi ostidagi turlarni saqlash bo'yicha tavsiyalar: Dissertatsiyada O'zbekiston Qizil kitobiga kiritilgan va yo'qolib ketish xavfi ostida bo'lgan noyob sudralib yuruvchilar va amfibiyalar aniqlanib, ularni muhofaza qilish bo'yicha aniq tavsiyalar berilgan. Jumladan, monitoringni yo'lga qo'yish, hududiy Qizil kitoblarni tuzish va kompleks muhofaza tadbirlarini ishlab chiqish taklif etilgan.
- Gerpetofauna bo'yicha tadqiqot usullari va natijalari: Tadqiqotda gerpetologik, ekologik va statistik tahlil usullaridan foydalanilgan. Tadqiqot natijalari bo'yicha 7 turdagi sudralib yuruvchilarning areali kengaygani va 4 turining yangi yashash joylarini o'zlashtirgani aniqlangan. Shuningdek, yashil qurbaqa qishloq sharoitida ko'payish xususiyatlari o'rganilgan va noyob hamda ovlanadigan turlarning kadastri tuzilgan.