Топинамбур навларини етиштиришнинг айрим агротехнология элементларини такомиллаштириш

Ushbu avtoreferat jahon va respublika qishloq xo'jaligida muhim ahamiyatga ega bo'lgan to'p-nam-bur o'simligining "Moyizna" va "Etirrof" navlarini turli tuproq-iqlim sharoitlarida ko'p yillik va bir yillik o'simlik sifatida yetishtirish bo'yicha ilg'or agrotexnologiyalarni takomillashtirish va joriy etish masalalariga bag'ishlangan. Tadqiqotda o'simlikning o'sishi, rivojlanishi, hosildorligi, ozuqabopligi hamda uni oziq-ovqat, farmatsevtika va chorvachilik sanoati uchun ishlatish bo'yicha ilmiy asoslangan tavsiyalar ishlab chiqilgan. Tadqiqot natijalariga ko'ra, to'p-nam-burning bu navlari turli tuproq-iqlim sharoitlarida yuqori hosil berishi va iqtisodiy samaradorlikni ta'minlashi aniqlangan.

Asosiy mavzular

• To'p-nam-bur navlarini yetishtirish agrotexnologiyasini takomillashtirish: Tadqiqotda "Moyizna" va "Etirrof" navlarini bir yillik va ko'p yillik o'simlik sifatida, turli davrlarda (bahor, kuz) va turli ekish sxemalarida (90x35 va 60x30 sm) hamda turli zichliklarda (31,7-55,5 ming tuplar/ga) yetishtirishning optimal sharoitlari o'rganilgan. Natijalarda ushbu navlarning turli tuproq-iqlim sharoitlarida yuqori ko'k massa va tuganak hosili berishi, ozuqabopligi va iqtisodiy samaradorligi aniqlangan.
• Oziq-ovqat, farmatsevtika va chorvachilik sanoati uchun to'p-nam-burdan foydalanish: To'p-nam-burning "Moyizna" va "Etirrof" navlari oziq-ovqat sifatida, diabetga chalingan bemorlar uchun parhez mahsulot sifatida, farmatsevtika sanoati uchun xomashyo sifatida va chorvachilik uchun yuqori ozuqaboplikka ega ekanligi ko'rsatilgan. Chorva uchun yuqori sifatli, arzon silvosli va silos-tuganakli ozuqa yetishtirish texnologiyalari ishlab chiqilgan.
• Iqtisodiy samaradorlikni oshirish: Tadqiqotda to'p-nam-bur yetishtirishning iqtisodiy samaradorligi, jumladan, sarflangan xarajatlar, hosildorlik, yalpi daromad, sof foyda, tan narxi va rentabellik darajasi tahlil qilingan. Tekislik hududidagi tipik bo'z tuproqlar sharoitida tuganak-silos yo'nalishida eng yuqori sof daromad va rentabellikka erishilgan.