Diniy hám dúnyalıq mádеniyat uyǵınlıǵı

Ushbu doktorlik dissertatsiyasi Islom manaviyatining asosiy yo'nalishlari, din va dunyoviy dunyoqarashlarning uyg'unlashuvi hamda SHarq falsafasi va madaniyatining inson shaxsini shakllantirishdagi o'rni haqida. Unda Islomning ijtimoiy, iqtisodiy va madaniy rivojlanishga ta'siri, shuningdek, dunyoviy va diniy dunyoqarashlarning o'zaro bog'liqligi tadqiq etiladi. Tadqiqotda Islomning axloqiy, ma'naviy jihatlari, iymon va ittiqotning ahamiyati hamda sharq mutafakkirlarining inson kamolotiga oid qarashlari o'rganilgan. Dissertatsiyada O'zbekistonning ijtimoiy-siyosiy va madaniy taraqqiyotida milliy va umuminsoniy qadriyatlarning o'rni hamda diniy omillarning ta'siri tahlil qilingan. Xususan, ma'naviy tarbiya, axloqiy qadriyatlar, iymon va ittiqotning milliy g'ururni shakllantirishdagi roli keng yoritilgan.

Asosiy mavzular

• Diniy va dunyoviy dunyoqarashlar: Ushbu bo'limda dunyoda din va diniy qarashlarning inson hayotida tutgan o'rni, Islom dini tarixan xalqlarning ma'naviy dunyoqarashini shakllantirishga ta'sir etganligi, o'zbek xalqi tarixida Tangri ta'limoti va keyinchalik Islom dini ta'limotining o'rni haqida so'z boradi. Shuningdek, dunyoviy dunyoqarashlarning shakllanishi va ularning Islom bilan uyg'unlashuvi haqida ma'lumot beriladi. Unda milliy va umuminsoniy qadriyatlarning o'rni, Islomning ijtimoiy-siyosiy va madaniy hayotdagi roli ochib berilgan.
• Iymon va ittiqot - birlashtiruvchi kuch: Mazkur bo'limda iymon va ittiqotning inson ma'naviyati va jamiyat taraqqiyotidagi ahamiyati yoritilgan. Iymonning ijtimoiy-siyosiy va madaniy hayotga ta'siri, iymonli insonlarning o'ziga xos xususiyatlari, shuningdek, Islomda iymon va ittiqotning umuminsoniy qadriyatlar bilan uyg'unlashuvi tahlil qilingan. Unda Islom dini ta'limotlarining axloqiy va ma'naviy jihatlari, insonning o'zligini anglashida iymon va ittiqotning o'rni alohida ta'kidlangan.
• Dunyoviy dunyoqarash inkor etilmaydi: Ushbu bo'limda dunyoviy dunyoqarashning Islomga qarshi emasligi, aksincha, u bilan uyg'unlashib ketishi mumkinligi haqidagi qarashlar tahlil qilingan. Dunyoviy dunyoqarashning ijtimoiy-siyosiy, madaniy rivojlanishdagi o'rni, plyuralizm va so'z erkinligi tamoyillariga asoslanishi haqida so'z boradi. Shuningdek, dunyoviy davlatlar va Islomiy davlatlarning o'zaro munosabatlari, umuminsoniy qadriyatlarni shakllantirishdagi roli ko'rib chiqilgan.