Жанубий Фарғона бўз, ўтлоқи-аллювиал тупроқлари ва доривор ўсимликлари биогеокимёси
Ushbu dissertatsiya mavzusi O‘zbekiston Respublikasi iqtisodiyotini rivojlantirishning eng muhim yo‘nalishlaridan biri bo‘lmish qishloq xo‘jaligini, xususan, dorivor o‘simliklar yetishtirishni rivojlantirishga bag‘ishlangan. Tadqiqot ishida Janubiy Farg‘ona viloyati tuproqlari va ushbu hududda o‘suvchi dorivor o‘simliklarning bio-geokimyoviy xususiyatlari, kimyoviy tarkibi va ularning o‘zaro aloqadorligi atroflicha o‘rganilgan. Tadqiqot natijasida tuproq unumdorligini oshirish, dorivor o‘simliklar hosildorligini ko‘paytirish va ularning sifatini yaxshilash bo‘yicha muhim ilmiy-amaliy tavsiyalar ishlab chiqilgan.
Asosiy mavzular
- Tuproqlar va dorivor o‘simliklarning geo-himiyaviy va bio-geokimyoviy xususiyatlari: Tadqiqotning asosiy qismi tuproqshunoslik va o‘simliklar biologiyasiga bag‘ishlangan. Janubiy Farg‘ona hududidagi quruq och tucli bo‘z tuproqlar va sug‘oriladigan o‘tloqi-allyuvial tuproqlarning morfogenetik, fizik, agroximiyaviy va bio-geokimyoviy xususiyatlari batafsil o‘rganilgan. Shuningdek, ushbu tuproqlar va dorivor o‘simliklarning kimyoviy elementlar tarkibi, ularning migratsiyasi va akumulyatsiyasi tahlil qilingan.
- Dorivor o‘simliklarda kimyoviy elementlarning bio-geokimyoviy xususiyatlari: Tadqiqotda dorivor o‘simliklarning tuproqdan kimyoviy elementlarni o‘zlashtirish darajasi, ya’ni biologik singdirish koeffitsiyenti o‘rganilgan. Turli o‘simlik turlarining tuproqdan qanchalik elementlarni o‘zlashtirishi, ularning ekologik tozaligi va inson salomatligi uchun ahamiyati aniqlangan.
- Agroximeyaviy xarita tuzish va dorivor o‘simliklarni joylashtirish bo‘yicha tavsiyalar: Tadqiqot doirasida sug‘oriladigan o‘tloqi-allyuvial tuproqlarning 1:5000 masshtabli agroximeyaviy xaritasi tuzilgan. Ushbu xarita asosida dorivor o‘simliklarni joylashtirish va ulardan samarali foydalanish bo‘yicha ilmiy asoslangan tavsiyalar ishlab chiqilgan.