Болаларда Helicobacter pylori ассоцирланган гастродуоденал патологиянинг иммуногенетик жиҳатлари
Ushbu avtoreferat O'zbekiston Respublikasi Sog'liqni saqlash tizimini takomillashtirish, jumladan bolalarda uchraydigan gastroduodenal kasalliklarni erta tashxislash va ularning asoratlarini kamaytirish bo'yicha kompleks chora-tadbirlar doirasida amalga oshirilgan ilmiy-amaliy tadqiqot natijalarini o'z ichiga oladi. Tadqiqotda Helicobacter pylori bilan bog'liq gastroduodenal patologiyaning immunogenetik jihatlari o'rganilgan bo'lib, bunda bolalar va o'smirlarda kasallikning rivojlanish omillari, klinik-immunologik ko'rsatkichlari va genetik moyilliklari tahlil qilingan. Tadqiqot natijalari asosida diagnostika va davolash bo'yicha tavsiyalar ishlab chiqilgan.
Asosiy mavzular
- Helicobacter pylori va gastroduodenal patologiya: Helicobacter pylori infeksiyasining gastrit, gastroduodenit, limfoma va oshqozon saratoni kabi kasalliklarning sababi ekanligi, uning global miqyosda tarqalgani va O'zbekistonda ham bu muammoning dolzarb ahamiyatga ega ekanligi ta'kidlangan. Tadqiqotda bolalarda H.pylori bilan bog'liq gastroduodenal patologiyaning tarqalishi va rivojlanish omillari o'rganilgan.
- Immunogenetik jihatlar va genetik polimorfizm: Bolalarda gastroduodenal patologiyaning rivojlanishida organizmning immunogenetik moyilligi va bakteriyaning patogenlik xususiyatlari o'rtasidagi bog'liqlik o'rganilgan. HLA fenotipi, qon guruhlari va boshqa immunogenetik markerlarning roli aniqlangan. Xususan, TNF-α genining rs1800629 polimorfizmi va uning kasallik bilan bog'liqligi tadqiq etilgan.
- Klinik va immunologik tadqiqotlar: Tadqiqotda bemor bolalarning klinik-biokimyoviy, immunologik va instrumental tekshiruv natijalari tahlil qilingan. Qonda yallig'lanishga xos sitokinlar (IL-1ẞ, TNF-α) darajasi aniqlanib, ularning kasallikning rivojlanishi bilan bog'liqligi o'rganilgan. Shuningdek, bemorlarning psixologik holati va oilaviy sharoitining ta'siri ham baholangan.
- Tadqiqot natijalarining joriy etilishi: Olingan ilmiy natijalar asosida «Bolalar va o'smirlarda Helicobacter pylori assotsirlangan gastroduodenal patologiyani immunotashxislash» uslubiy tavsiyanomasi ishlab chiqilgan va amaliyotga joriy etilgan. Bu ishlar kasallikni erta aniqlash va oldini olishga qaratilgan.