Yuqori markali portlandsement ishlab chiqarish texnologiyasi
Ushbu o'quv-uslubiy majmua O'zbekiston Respublikasi Oliy va O'rta Maxsus Ta'lim Vazirligi Toshkent Arxitektura Qurilish Instituti tomonidan tayyorlangan bo'lib, X.M. Saburov tomonidan "Yuqori markali portlandsement ishlab chiqarish texnologiyasi" fanidan tuzilgan. Unda portlandsement ishlab chiqarishning nazariy va amaliy jihatlari, klinkerning tarkibi va xossalari, sementning maydalik darajasi, betonning mustahkamligi va boshqa muhim mavzular atroflicha yoritilgan. Kitobda zamonaviy texnologiyalar, ishlab chiqarish jarayonlari, nazariy bilimlar va amaliy mashg'ulotlar uchun zarur bo'lgan ma'lumotlar berilgan.
Asosiy mavzular
- 1-MAVZU: BOG'LOVCHI MODDALAR XAQIDA UMUMIY MALUMOTLAR. SEMENT ISHLAB CHIQARISHDA ISHLATILADIGAN XOM ASHYOLAR.: Ushbu mavzu bog'lovchi moddalar haqida umumiy ma'lumotlar, ularning turlari, portlandsement ishlab chiqarishda ishlatiladigan xom ashyolar, klinkerning tarkibi va xossalari, klinkerning mineral tarkibi (alit, belit, uch kalsiyli alyuminat, to'rt kalsiyli alyumoferrit) hamda ularning ahamiyati haqida batafsil ma'lumot beradi.
- 2-MAVZU: SEMENTNING MAYDALIK DARAJASINING SEMENT MARKASIGA BOGʻLIQLIGINI ILMIY ASOSLASH VA SEMENT TOSHI KORROZIYASI.: Bu mavzu sement klinkerini maydalash jarayoni, maydalik darajasining sement markasiga bog'liqligi va sement toshining korroziyaga uchrashi turlari (ishqoriy yuvilishi, kimyoviy korroziya, sulfat tuzlari ta'siri) hamda ularning oldini olish usullari haqida ma'lumot beradi.
- 3-MAVZU: YUQORI MARKALI SEMENT OLISH TENOLOGIYASI. VA MARKANI OSHIRUVCHI QOʻSHIMCHALAR.: Ushbu mavzu yuqori markali sement ishlab chiqarish texnologiyasi, uning bosqichlari, xom ashyoni tayyorlash usullari (quruq, ho'l, chatishtirilgan), klinker olish jarayoni va markani oshiruvchi qo'shimchalarning ahamiyati haqida batafsil bayon etadi.
- 4-MAVZU: YUQORI MARKALI SEMENTNING XOSSALARI VA BETON XOSSALARIGA TASIRI.: Mavzu portlandsementning ishlatilishi, uning asosiy xossalari (zichligi, suvga talabi, quyuqlanish davri, hajmining bir tekisda oʻzgarmasligi, aktivligi va markasi, qotishda issiqlik ajratishi) hamda yuqori markali sementning beton xossalariga ta'siri haqida ma'lumot beradi.