Жанубий Орол бўйи минтақасидаги фертил ёшдаги аёлларда қалқонсимон без дисфункцияси ва мастопатияларнинг ўзига хослиги
Ushbu dissertatsiya Yuldashev Otabek Sabirovich tomonidan 2022-yilda Toshkent tibbiyot akademiyasi huzuridagi Ilmiy kengashga taqdim etilgan avtoreferatidir. Tadqiqotda Janubiy Orol bo'yi mintaqasidagi (O'zbekiston) ayollarda uchraydigan qalqonsimon bez disfunksiyasi va mastopatiya o'rtasidagi bog'liqlik o'rganilgan. Tadqiqot natijalari Qoraqalpog'iston Respublikasi janubiy hududlaridagi ayollar salomatligi, xususan, qalqonsimon bez patologiyalari va mastopatiyaning o'zaro aloqadorligi haqida muhim ma'lumotlarni beradi. Tadqiqotda tibbiyot sohasidagi dolzarb muammolarni yechishga qaratilgan zamonaviy yondashuvlar, aniq klinik tadqiqotlar va ularning amaliy ahamiyati ko'rsatib o'tilgan.
Asosiy mavzular
- Tadqiqotning dolzarbligi va zaruriyati: Qalqonsimon bez kasalliklari va mastopatiyaning dunyoda keng tarqalgani, xususan, Niderlandiya va AQShdagi statistik ma'lumotlar, AQSh patologlar jamiyati ma'lumotlari asosida mastopatiyaning sut bezi saratoni xavfini oshirishi haqida ma'lumotlar keltirilgan. Shuningdek, O'zbekiston Respublikasining 2022-2026 yillarga mo'ljallangan rivojlanish strategiyasi va sog'liqni saqlash sohasini kompleks rivojlantirishga oid qarorlarning ushbu tadqiqotga aloqadorligi bayon etilgan.
- Tadqiqotning ilmiy yangiligi: Janubiy Orol bo'yi mintaqasida mastopatiya bilan kasallangan ayollarda kasallikning havf omillari (nosog'lom ovqatlanish, stress, nasliy moyillik) va ularning qalqonsimon bez disfunksiyasi bilan bog'liqligi birinchi bor o'rganilgan. Shuningdek, qalqonsimon bez va sut bezi o'zgarishlarini TIRADS va BI-RADS tizimlari asosida solishtirish, endokrin buzilishlarni davolashning mastopatiya klinik kechishiga ta'sirini o'rganish kabi yangiliklar qayd etilgan.
- Tadqiqotning amaliy ahamiyati: Tadqiqot natijalari asosida mastopatiya bilan kasallangan bemorlarni tekshirish rejasiga qalqonsimon bez va sut bezini qo'shish, TIRADS va BI-RADS tizimlaridan foydalanish, shuningdek, davolashda qonidagi TTG miqdorini nazorat qilish tavsiya etilgan. Ishlab chiqilgan algoritmdan foydalanish sog'liqni saqlash tizimini takomillashtirishga xizmat qiladi.
- Tadqiqot natijalarining joriy etilishi: Olingan natijalar asosida O'zbekiston Respublikasi Sog'liqni saqlash vazirligi tomonidan "Qalqonsimon bez va sut bezi tugunli hosilalarini tashxislash" uslubiy tavsiyanomasi tasdiqlangan. Tadqiqot natijalari Toshkent tibbiyot akademiyasi Urganch filiali klinikasida, Xorazm viloyati perinatal markazi va Farg'ona viloyati endokrinologiya dispanserida joriy etilgan.
- Tadqiqot natijalarining aprobatsiyasi va publikatsiyasi: Tadqiqot natijalari 5 ta ilmiy-amaliy anjumanlarda muhokama qilingan. Mavzu bo'yicha 21 ta ilmiy ish chop etilgan, jumladan 8 ta maqola va 3 ta xorijiy jurnalda nashr qilingan.
- Tadqiqotning tuzilishi va hajmi: Dissertatsiya kirish, beshta bob, muhokama, xulosalar, tavsiyalar va foydalanilgan adabiyotlar ro'yxatidan iborat. Ishning umumiy hajmi 86 betni tashkil etadi.