Экиш муддатлари ва меъёрларининг Crotalaria juncea L. ўсимлигини ўсиши, ривожланиши, ҳосилдорлигига таъсири (Хоразм вилояти шароитида)

Ushbu avtoreferat O'zbekistonning shimoliy hududlarida, jumladan Xorazm viloyatining sug'oriladigan-tolali tuproqlarida Crotalaria juncea L. o'simligini ekishning optimal muddatlari va me'yorlarini aniqlashga bag'ishlangan. Tadqiqotda ushbu o'simlikning o'sishi, rivojlanishi, hosildorligi hamda iqtisodiy samaradorligiga ekish muddatlari va me'yorlarining ta'siri o'rganilgan. Xorazm viloyati sharoitida Crotalaria juncea L. dan yuqori va sifatli don hamda ko'k massa olish uchun tavsiya etiladigan optimal ekish muddatlari (20-25 aprel) va me'yorlari (don uchun 14 kg/ga, ko'k massa uchun 18 kg/ga) aniqlangan. Tadqiqot natijalari chorvachilikni ozuqa bilan ta'minlash hamda fermer xo'jaliklarining iqtisodiy samaradorligini oshirishga qaratilgan.

Asosiy mavzular

Tadqiqotning dolzarbligi va zarurati: Crotalaria juncea o'simligining dunyo bo'yicha 600 ga yaqin turi mavjudligi, ulardan 6-7 turi O'zbekistonda tolali, ko'k o'g'it, chorva uchun yem-xashak va oziq-ovqat sifatida etishtirilishi, ayniqsa Hindiston, Shri-Lanka kabi mamlakatlarda tola ishlab chiqarishdagi roli va o'rtacha hosildorlik ko'rsatkichlari haqida ma'lumot berilgan. Chorvachilikni yem-xashak bilan ta'minlash va yengil sanoatni tolali mahsulotlar bilan ta'minlashda Crotalaria juncea ekish maydonlarini kengaytirish va uni etishtirish texnologiyasini takomillashtirish muhimligi ta'kidlangan.
Crotalaria juncea o'simligini ekish muddatlari va me'yorlarining o'sishiga, rivojlanishiga va hosildorligiga ta'siri: Tadqiqotda Crotalaria juncea o'simligining o'sishi, rivojlanishi, hosildorligi hamda iqtisodiy samaradorligiga ekish muddatlari va me'yorlarining ta'siri ilmiy asosda o'rganilgan. Xorazm viloyati tuproq-iqlim sharoitida optimal ekish muddatlari (20-25 aprel) va me'yorlari (14 kg/ga don uchun, 18 kg/ga ko'k massa uchun) aniqlangan. Tadqiqot natijalari bo'yicha eng yaxshi hosil va iqtisodiy samaradorlikka erishish usullari aniqlangan.
Ilmiy yangiligi va amaliy ahamiyati: Ushbu tadqiqotning asosiy ilmiy yangiligi shundaki, birinchi marta Xorazm viloyati sharoitida Crotalaria juncea o'simligini ekishning optimal muddatlari va me'yorlari aniqlangan. Tadqiqot natijalari asosida o'simlikning o'sishi, rivojlanishi, fotosintez faoliyati, hosildorligi va iqtisodiy samaradorligi bo'yicha aniq tavsiyalar ishlab chiqilgan. Bu tavsiyalar fermer xo'jaliklari va chorvachilik klasterlari uchun foydali bo'lib, ularning iqtisodiy samaradorligini oshirishga yordam beradi.