Adaptation and modeling in physical education and sports

Ushbu kitob jismoniy tarbiya nazariyasi va metodologiyasi, sport mashg'ulotlari, reabilitatsiya va adaptiv jismoniy tarbiya sohalariga bag'ishlangan bo'lib, ayniqsa jismoniy imkoniyati cheklangan shaxslar bilan ishlashning nazariy va amaliy jihatlarini chuqur yoritadi. Kitobda adaptiv jismoniy tarbiya, uning maqsad va vazifalari, usullari, vositalari, tashkil etish shakllari, shuningdek, sog'lomlashtirish va ijtimoiy integratsiyada tutgan o'rni atroflicha tahlil qilingan. Unda nogironligi bo'lgan shaxslarga, ularning salomatligini tiklashga qaratilgan jismoniy mashg'ulotlarning ahamiyati, sohaga oid fundamental tushunchalar va kasbiy standartlar ham o'rin olgan.

Asosiy mavzular

  • Adaptiv jismoniy tarbiya asosiy tushunchalari va terminlari: Nogironlik, reabilitatsiya, ijtimoiy integratsiya kabi tushunchalarning mohiyati, jamiyatning nogironlarga nisbatan munosabatini o'zgartirish zaruriyati tushuntiriladi. Jismoniy tarbiya va sportning ijtimoiy hayotdagi roli va ahamiyati yoritiladi.
  • Adaptiv jismoniy tarbiya: predmeti, maqsadi, ustuvor vazifalari, nogironlar sog'ligini tiklash va ijtimoiy integratsiyada o'rni: Adaptiv jismoniy tarbiya fani, uning asosiy maqsad va vazifalari, nogiron shaxslarning sog'ligini tiklash va ijtimoiy integratsiyasini ta'minlashda jismoniy tarbiyaning o'rni keng qamrovda tahlil qilinadi. Somatizatsiya va uning inson salomatligiga ta'siri haqida ma'lumot beriladi.
  • Adaptiv jismoniy tarbiya nazariyasi va uning ijtimoiy hayotdagi ahamiyati: Adaptiv jismoniy tarbiya fan sifatida qaralishi, uning ilmiy asoslari, tadqiqot yo'nalishlari, xususan, adaptiv sport, adaptiv harakatlar va boshqa shakllar tahlil etiladi. Nogironlar va sog'lomlashtirishga oid masalalar bilan shug'ullanuvchi shaxslar uchun zaruriy ko'nikmalar va talablar bayon etiladi.
  • Adaptiv jismoniy tarbiya funksiyalari: Adaptiv jismoniy tarbiya mutaxassislarining kasbiy standartlari, pedagogik va murabbiylik faoliyati, metodik ishlar hamda tashkilotchilik yo'nalishlari ko'rib chiqiladi. Boshqaruv nazariyasi nuqtai nazaridan pedagogik faoliyatni tahlil qilish usullari yoritiladi.
  • Adaptiv jismoniy tarbiya asosiy tarkibiy qismlari (turlari) va komponentlarni tanlash mezonlari: Adaptiv jismoniy tarbiya sohasida faoliyat yurituvchi muassasalar, ta'lim muassasalari va ijtimoiy himoya sohasidagi tashkilotlar tavsiflanadi. Jismoniy imkoniyati cheklangan bolalar va kattalar uchun jismoniy tarbiya mashg'ulotlarini tashkil etish va o'tkazish uslublari haqida ma'lumot beriladi.
  • Adaptiv jismoniy tarbiya vositalari: Jismoniy tarbiyada "metod" va "usul" tushunchalari, jismoniy mashqlar, o'qitish metodlari va ular orasidagi farqlar, shuningdek, tayanch vositalar (sport anjomlari, trenajyorlar va boshqalar) tahlil qilinadi.
  • Adaptiv jismoniy tarbiya metodlari: Pedagogikada metod, usul va metodologiya tushunchalari, adaptiv jismoniy tarbiyada qo'llaniladigan o'qitish va tarbiya metodlari tasniflanadi va ularning qo'llanilishi bo'yicha tavsiyalar beriladi.
  • Adaptiv jismoniy tarbiya mashg'ulotlarini tashkil etish: Jismoniy tarbiya mashg'ulotlarining shakllari (aniq va noaniq), ularni tashkil etishda qo'llaniladigan uslublar va bunday mashg'ulotlarning o'ziga xos jihatlari yoritiladi.
  • Adaptiv jismoniy tarbiya tamoyillari: Adaptiv jismoniy tarbiya nazariyasining asosiy tamoyillari (ijtimoiy, umummetodik va maxsusmetodik) tasniflanadi va ularning ilmiy asoslari tahlil qilinadi.
  • Sportchilarning konstitutsiyaviy xususiyatlari: Inson konstitutsiyasi morfologiyasi va uning ta'riflari, konstitutsiyaviy sxemalar tasnifi, konstitutsiyaviy morfologiya bilan insonning jismoniy rivojlanishi o'rtasidagi bog'liqlik haqida ma'lumot beriladi.
  • Adaptiv jismoniy tarbiya asosiy tarkibiy qismlari (turlari): Adaptiv jismoniy tarbiya faoliyati turlari (adaptiv jismoniy tarbiya, adaptiv sport va boshqalar), nogironlikning turlari va ularning jismoniy tarbiyaga ta'siri, shuningdek, reabilitatsiya va ijtimoiy integratsiya masalalari bayon etiladi.
  • Nogironlar uchun maxsus sport anjomlari: Adaptiv jismoniy tarbiya mashg'ulotlarini o'tkazishda zarur bo'lgan qo'shimcha vositalar va anjomlar, jumladan, nogironlar uchun mo'ljallangan maxsus sport anjomlari (aravachalar, chang'i, velosipedlar va boshqalar) ko'rib chiqiladi.