Асосий технологик жараёнлар ва аппаратлар

Ushbu kitob O'zbekiston Respublikasi oliy va o'rta maxsus ta'lim vazirligi tomonidan "Texnologik mashina va jihozlar" kafedrasi uchun "Asosiy texnologik jarayonlar va apparatlar" fanidan ma'ruzalar matni sifatida tavsiya etilgan. Kitob oziq-ovqat sanoati texnologik jarayonlarining nazariy asoslari, ularni tashkil etish va hisoblash masalalarini o'z ichiga oladi. Shuningdek, fanning maqsadi, vazifalari, tayyorlanayotgan mutaxassislar uchun ahamiyati, texnologik jarayonlarning asosiy qonuniyatlari va jihozlarning prinsipial sxemalari batafsil yoritilgan. Kitob texnologik jarayonlarni hisoblash va loyihalash masalalarini ham qamrab oladi.

Asosiy mavzular

Asosiy texnologik jarayonlar va apparatlar fanining mazmuni va vazifalari: Ushbu mavzu fanning asosiy tushunchalari, ahamiyati, oziq-ovqat sanoatidagi o'rni va dolzarbligini ochib beradi. Fanning vazifalari, texnologik jarayonlarga qo'yiladigan talablar hamda kelajakdagi mutaxassislar uchun ahamiyati ko'rsatilgan. Jarayonlarning tasnifi va ularni o'rganish usullari bayon etiladi.
Texnologik jarayonlarning asosiy qonuniyatlari: Mazkur mavzuda texnologik jarayonlarni boshqaruvchi asosiy qonunlar, moddaning saqlanish qonuni, termodinamik muvozanat qonunlari va massa, energiya o'tkazish qonunlari batafsil ko'rib chiqiladi. Har bir qonuniyatning amaliy ahamiyati va texnologik hisoblarda qo'llanilishi misollar bilan tushuntiriladi.
Texnologik jarayonlar va qurilmalarni hisoblash va loyihalashtirish asoslari: Ushbu mavzu texnologik jarayonlarni hisoblash tartibi, bosqichlari va loyihalash tamoyillarini o'z ichiga oladi. Qurilmalarga qo'yiladigan talablar, oziq-ovqat mahsulotlari va xomashyosining asosiy xossalari, ularning hisobga olishning ahamiyati keltirilgan. Texnologik jarayonlarni loyihalashga doir asosiy bilimlar beriladi.
Qattiq materiallarni maydalash: Ushbu mavzu qattiq materiallarni maydalash usullari, maydalash mashinalari va ularni hisoblash usullarini o'z ichiga oladi. Maydalash jarayonining mohiyati, qonuniyatlari va samaradorligiga baho berish masalalari yoritilgan.
Sochiluvchan materiallar va donali mahsulotlarni saralash: Sochiluvchan materiallarni saralashning maqsadlari, usullari va saralash mashinalari ko'rib chiqiladi. Saralash jarayonining nazariy asoslari, samaradorligiga baho berish usullari bayon etilgan. Hozirgi kunda qo'llaniladigan saralash uskunalarining texnik tavsiflari keltirilgan.
Gidromexanik jarayonlar va apparatlar. gidrostatika asoslari: Gidromexanik jarayonlarning o'rni, ahamiyati, gidrostatika asoslari, suyuqliklarga ta'sir etuvchi kuchlar, muvozanat qonunlari, gidrostatik bosim va uning amaliy ahamiyati yoritiladi.
Suukliklarni nasoslar yordamida uzatish: Nasoslarning tasnifi, asosiy xarakteristikalari, ishlash prinsiplari, turlari va ularni tanlash usullari ko'rib chiqiladi. Nasos stansiyalarini hisoblash, gidravlik zarbalar va ularning oldini olish usullari bayon etilgan.
Gazlarni siqish va uzatish: Gazlarni siqishning nazariy asoslari, kompressorlar va ularning turlari, ularni hisoblash usullari va ishlatish sohalari yoritilgan.
Suyuqlik muhitlarini aralashtirish: Aralashtirish jarayonining mohiyati, maqsadlari, usullari, aralashtirgichlar va ularning turlari ko'rib chiqiladi. Aralashtirish jarayonining gidrodinamikasi, issiqlik va massa almashinuviga ta'siri bayon etilgan. Aralashtirish qurilmalarini hisoblash usullari keltirilgan.
Turli jinsli sistemalarni ajratish: Turli jinsli sistemalarning tasnifi, ularni ajratish usullari: tindirish, filtrlash, sentrifugalash, extraksiyalash, dializ va boshqa usullar yoritilgan. Har bir usulning mohiyati, qo'llanilish sohalari va hisoblash usullari bayon etilgan.
Suspenziyalarni filtrlash: Filtrlash jarayonining mohiyati, asosiy qonuniyatlari, filtrlash qurilmalari va ularni hisoblash usullari ko'rib chiqiladi.
Turli jinsli gaz sistemalarini tozalash: Gaz sistemalarini changdan tozalashning usullari: chang cho'ktirish kameralari, siklonlar, elektrofiltrlari va boshqa uskunalar yoritilgan.
Teskar osmos va ultrafiltrlash. mavhum kaynash jarayonlari: Membranali texnologiyalarning mohiyati, qo'llanilish sohalari, afzalliklari va kamchiliklari batafsil yoritilgan. Teskari osmos va ultrafiltrlash jarayonlarining nazariy asoslari, membranali qurilmalarni hisoblash usullari bayon etilgan. Mavhum qaynash jarayonining mohiyati, gidrodinamikasi va qo'llanilish sohalari yoritilgan.