Тилда олам ҳақидаги билимлар иккиламчи интерпретациясининг антропоцентрик моҳияти
Ushbu dissertatsiya tadqiqoti O'zbekiston davlat jahon tillari universiteti ilmiy kengashi tomonidan 10.00.11 - Til nazariyasi. Amaliy va kompyuter lingvistikasi ixtisosligi bo'yicha tayyorlangan. Tadqiqot Olamning kontseptual manzarasi va uning tildagi aks etishi, xususan, tilning antropotsentrik mohiyati va ikkilamchi interpretatsiya masalalariga bag'ishlangan. Tadqiqotda tilning inson tafakkuri, madaniyati va dunyoqarashi bilan uzviy bog'liqligi, shuningdek, ko'chma ma'noli so'zlarning yuzaga kelishida kognitiv mexanizmlarning o'rni tahlil qilingan.
Asosiy mavzular
- Olamni ikkilamchi interpretatsiya qilishning antropotsentrik mohiyati: Tadqiqotning asosiy maqsadi - tilda olam haqidagi bilimlarning ikkilamchi interpretatsiyasi antropotsentrik mohiyatini ochib berish. Unda tilning antropotsentrik tabiati, uning interpretatsion funksiyasi, inson tafakkuri va dunyoqarashi bilan uzviy bog'liqligi, shuningdek, ko'chma ma'noli so'zlarning yuzaga kelishida kognitiv mexanizmlarning o'rni tahlil qilingan.
- Kognitiv mexanizmlarning tildagi o'rni: Tadqiqotda kontseptual metafora, kontseptual metonimiya va metaftonimiya kabi kognitiv mexanizmlarning til hodisalarini shakllantirishdagi faol roli ko'rsatilgan. Ushbu mexanizmlarning til birliklari orqali kontseptual va assotsiativ ma'nolarni integratsiyalashuvi natijasida yangi ma'nolarning yuzaga kelishi tahlil qilingan.
- Ko'chma ma'noli so'zlarning shakllanishi va ularning tahlili: Tadqiqotda ko'chma ma'noli so'zlarning hosil bo'lishida kognitiv mexanizmlarning roli, ularning kontseptual asoslari va tildagi aks etishi tahlil qilingan. Jumladan, metonimiya va metafora orqali yuzaga kelgan metaftonimiya hodisasi va uning murakkab jarayoni ochib berilgan.