Ҳозирги немис тилида илова конструкцияларнинг стилистик-прагматик функциялари
Ushbu avtoreferat Mamasoliyev Ikrom Ubaydullayevichning «Hozirgi nemis tilida ilova konstruksiyalarining stilistik-pragmatik funksiyalari» mavzusidagi falsafa doktori (PhD) dissertatsiyasini o'z ichiga oladi. Unda nemis tilida qo'llaniladigan ilova konstruksiyalarining stilistik va pragmatik jihatlari, ularning badiiy matndagi o'rni va vazifalari ilmiy-nazariy va amaliy jihatdan tahlil qilingan. Dissertatsiya zamonaviy nemis tilshunosligidagi dolzarb muammolardan biri bo'lgan ilova konstruksiyalarini o'rganishga bag'ishlangan. Unda ilova konstruksiyalarining semantik, sintaktik va stilistik xususiyatlari, ularning matnda qo'llanilishi hamda pragmatik jihatdan ahamiyati atroflicha o'rganilgan. Tadqiqotda ilova konstruksiyalarining semantik-stilistik va kommunikativ-pragmatik funksiyalari ochib berilgan.
Asosiy mavzular
- O'zbekiston Respublikasi ilm-fani rivojlanishining ustuvor yo'nalishlariga tadqiqotning mosligi: Dissertatsiya O'zbekiston Respublikasi Prezidentining ta'lim va ilm-fan sohasidagi qarorlari va konsepsiyalariga mos ravishda, jahon tilshunosligidagi dolzarb muammolardan biri bo'lgan ilova konstruksiyalarining stilistik-pragmatik jihatlarini o'rganishga bag'ishlangan. Bu esa mamlakatimizning ilmiy-texnologik rivojlanishiga hissa qo'shadi.
- Ilmiy ishning dolzarbligi va haqiqiy yangiligi: Ilmiy tadqiqotning dolzarbligi jahon tilshunosligida ilova konstruksiyalarining stilistik-pragmatik funksiyalari yetarlicha o'rganilmaganligi bilan belgilanadi. Dissertatsiyada ushbu konstruksiyalarning stilistik-pragmatik xususiyatlari, ularning badiiy matnda qo'llanilishi va funktsiyalari atroflicha tahlil qilingan. Tadqiqotning ilmiy yangiligi shu bilan belgilanadiki, unda ilk bor ilova konstruksiyalarining stilistik-pragmatik jihatlari tizimli ravishda o'rganilgan va ularning semantik-stilistik hamda kommunikativ-pragmatik mohiyati ochib berilgan.
- Tadqiqot maqsadi va vazifalari: Tadqiqotning asosiy maqsadi nemis tilida qo'llaniladigan ilova konstruksiyalarining stilistik-pragmatik funksiyalarini aniqlash va tasniflash, ularning badiiy matndagi o'rni va vazifalarini tahlil qilishdan iborat. Tadqiqot vazifalari qatoriga ilova elementlarining gapning pragmatik mazmunini kengaytirishi, o'quvchi diqqatini jalb etishi, his-tuyg'ularga ta'sir ko'rsatishi, matnning mantiqiy mazmunini ochib berishi kabi jihatlarni aniqlash kiradi.
- Tadqiqot obyekti va predmeti: Tadqiqot obyekti sifatida nemis tilidagi badiiy asarlar matnlarida qo'llanilgan ilova konstruksiyalarining tarkibiy qismlari, ya'ni ilovali elementlar tanlangan. Tadqiqot predmeti esa ushbu ilovali elementlarning badiiy matndagi stilistik-pragmatik xususiyatlari hisoblanadi.
- Tadqiqot metodlari va natijalarining ilmiy va amaliy ahamiyati: Dissertatsiyada komponent tahlili, klassifikatsiya tahlili, struktural tahlil va lingvistik tavsiflash kabi ilmiy-tadqiqot metodlaridan foydalanilgan. Tadqiqot natijalari O'zbekiston Respublikasi oliy ta'lim muassasalarida nazariy grammatika, leksikologiya, matn tahlili fanlarini o'qitishda, shuningdek, yangi darslik va o'quv qo'llanmalar yaratishda qo'llanilishi mumkin. Tadqiqot xulosalari ilmiy-nazariy va amaliy jihatdan muhim ahamiyatga ega.