Mineral oʻgʻitlar ishlab chiqarish nazariyasi va texnologik hisoblari
Ushbu kitob Oʻzbekiston Respublikasi Oliy va Oʻrta Maxsus Ta’lim Vazirligi tomonidan tasdiqlangan oʻquv rejalari asosida Namangan muhandislik-qurilish instituti «Kimyoviy texnologiya» kafedrasi tomonidan tayyorlangan boʻlib, Mineral oʻgʻitlar ishlab chiqarish nazariyasi va texnologik hisoblari fanidan oʻquv-uslubiy majmuani oʻz ichiga oladi. Mazmun jihatidan kitobda mineral oʻgʻitlar, ularning turlari, xossalari, ishlab chiqarish texnologiyalari, shuningdek ushbu oʻgʻitlarni iqtisodiy va ekologik jihatdan samaradorligini oshirish kabi keng qamrovli ma’lumotlar keltirilgan. Kitobda shuningdek umumiy hisoblashlar va amaliy mashgʻulotlar uchun zarur boʻlgan ma’lumotlar ham joylashtirilgan.
Asosiy mavzular
- Umumiy ma’lumot: Ushbu mavzuda mineral oʻgʻitlar haqida umumiy ma’lumotlar, ularning turlari, klassifikatsiyasi, agrokimyoviy ahamiyati, texnologik hisoblar yoritilgan.
- Fosfatli minerallar va fosfatli xomashyolarni boyitish: Ushbu mavzu fosfatli xomashyolar, ularning tarkibi, fizik-kimyoviy xossalari, boyitish usullari va ularni qayta ishlash texnologiyalarini oʻz ichiga oladi.
- Ekstraksion fosfat kislota. Oddiy superfosfat. Qoʻshaloq superfosfat.: Mavzuda fosfat kislota olish texnologiyasi, oddiy va qoʻshaloq superfosfatlar, ularning xossalari va ishlab chiqarish jarayonlari, shuningdek ammofos, nitroammofosfat, karboammofosfatlar haqida batafsil ma’lumotlar berilgan.
- Azotli oʻgʻitlar turlari. Ammony nitrat (ammiakli selitra) ishlab chiqarish.: Ushbu mavzuda azotli oʻgʻitlar turlari, ammiakli selitra va karbamid ishlab chiqarishning fizik-kimyoviy asoslari va texnologiyasi, shuningdek ularning xossalari haqida ma’lumotlar berilgan.
- Kaliy nitrat. Kaliy orto- va metafosfatlar.: Mavzu kaliyli oʻgʻitlar, ularning xomashyo manbalari, olish usullari, jumladan flotatsiya usulida kaliy xlorid olishning fizik-kimyoviy asoslari va texnologiyasi hamda kaliy nitrat, kaliy orto- va metafosfatlar haqida ma’lumotlar berilgan.
- Ammoniy fosfatlari: Ushbu mavzuda ammoniy fosfatlarining xossalari, ammofos ishlab chiqarishning fizik-kimyoviy asoslari va texnologiyasi, jumladan monoammoniyfosfat, diammoniyfosfat, ammofos, nitroammofosfatlar va karboammofosfatlar ishlab chiqarish jarayonlari va ularning moddiy hisoblari yoritilgan.
- Aralash oʻgʻitlar ishlab chiqarish hisoblari: Ushbu mavzu kompleks oʻgʻitlar, ularning turlari, ishlab chiqarish texnologiyalari va ularning moddiy hisoblari, jumladan, nitrofos, nitrofoska va azofoska ishlab chiqarish jarayonlari, shuningdek ularning moddiy hisoblari haqida ma’lumotlar berilgan.
- Ammiakli selitra ishlab chiqarish: Ammiakli selitraning xossalari, ishlab chiqarishning fizik-kimyoviy asoslari va texnologiyasi, shuningdek uning moddiy hisoblari keltirilgan.
- Superammofos va sulfasuperammofos olish jarayoni hisoblari: Superammofos va sulfasuperammofos olish jarayonlarining moddiy hisoblari batafsil bayon etilgan.
- Ammofosdagi komponentlar tahlili: Ammofos tarkibidagi komponentlar tahlili va ularning miqdorini aniqlash usullari keltirilgan.
- Qoʻshaloq superfosfatdagi suvda eruvchan P2O5 miqdorini aniqlash: Qoʻshaloq superfosfatdagi suvda eruvchan P2O5 miqdorini aniqlash usullari va hisoblashlari keltirilgan.
- Kaliyli xloridni galurgik usulda boyitish va kaliy xloriddagi komponentlar tahlili: Silvinitdan kaliy xlorid olish jarayoni, uning moddiy hisoblari va kaliy xloriddagi komponentlar tahlili bayon etilgan.
- Ammoniy nitrat ishlab chiqarish: Ammoniy nitrat ishlab chiqarishning asosiy qismlari, texnologik jihozlari va moddiy hisoblari yoritilgan.
- Karbamid sintezi moddiy hisoblari: Karbamid sintezi jarayoni va uning moddiy hisoblari keltirilgan.
- Nitroammofosfatlar va karboammofosfatlar olish jarayoni hisoblari: Nitroammofosfatlar va karboammofosfatlar olish jarayonlari va ularning moddiy hisoblari keltirilgan.
- Ammofos pulpasidan N:P2O5=1:1.5 nisbatda karboammofosfat oʻgʻiti olish moddiy balansi: Ammofos pulpasidan N:P2O5=1:1.5 nisbatda karboammofosfat oʻgʻiti olish moddiy balansi keltirilgan.
- Ammofos pulpasidan N:P2O5=1:2 nisbatda karboammofosfat oʻgʻiti olish moddiy balansi: Ammofos pulpasidan N:P2O5=1:2 nisbatda karboammofosfat oʻgʻiti olish moddiy balansi keltirilgan.
- Fosforit uni parchalanish jarayonining moddiy hisobi: Fosforit unini parchalanish jarayonining moddiy hisobi va hisoblashlar keltirilgan.
- Ammofosdagi P2O5 miqdorini aniqlash: Ammofosdagi P2O5 miqdorini aniqlash usullari va hisoblashlari keltirilgan.
- Kurs ishi materiallari: Kurs ishini bajarish maqsad va vazifalari, uning tarkibi va hajmi, shuningdek tayyorlash va bajarish tartibi batafsil bayon etilgan.
- Mustaqil ta’lim mashgʻulotlari: Mustaqil ta’lim uchun tavsiya etiladigan mavzular va mustaqil ishning maqsadi va vazifalari keltirilgan.