Основы генетики и селекции
Ushbu kitobda "Oʻzbekiston Respublikasi Xalq taʼlimi vazirligi Nukus davlat pedagogika instituti"da genetika va seleksiya asoslari fanidan tayyorlangan materiallar keltirilgan. Kitob genetikaga kirish, irsiylanish va oʻzgaruvchanlik tushunchalari, genetik analiz usullari, irsiylanish tarixi, Mendel qonunlari, jinsga bogʻliq irsiylanish va boshqa muhim mavzularni oʻz ichiga oladi. Materiallar talabalar uchun genetikaga oid bilimlarini chuqurlashtirishga yordam beradi va tadqiqot ishlarida qoʻllanma sifatida xizmat qiladi.
Asosiy mavzular
- Genetika fanining predmeti va ob'ektlari: Genetika fanining predmeti irsiylanish va oʻzgaruvchanlik ekanligi, uning usullari va shu jihatlar bilan bogʻliq boʻlgan ikki muhim xususiyatlari, shuningdek ularni boshqarish usullari haqida maʼlumot beriladi.
- Genetika usullari va vazifalari: Genetikaning asosiy usuli genetik analiz ekanligi, uning tarixi, genetik analizning maqsadlari va usullari, jumladan, gistologik, genetik, populyatsion, biologik va kimyoviy usullari bayon etiladi.
- Irsiylanish haqidagi fan tarixi: Irsiylanish tushunchasining qadimgi davrlardan boshlab rivojlanishi, jumladan, Aristotel, Galen, Darvin kabi olimlarning qarashlari va ularning genetika rivojiga qoʻshgan hissasi haqida soʻz yuritiladi.
- Mendelning qonunlari, bir genli irsiylanish: G.Mendelning irsiylanish nazariyasining asoschisi ekanligi, uning tajribalari, bir genli irsiylanish va tahliliy chatishtirish usullarining mohiyati tushuntiriladi.
- Ikki genli va koʻp genli irsiylanish: Mendelning ikki va koʻp genli irsiylanish qonunlari, ularning ahamiyati, genlarning mustaqil va bogʻliq irsiylanishi hamda kombinativ oʻzgaruvchanlik mexanizmlari yoritiladi.
- Jins genetikasi. Jinsga bogʻliq irsiylanish: Jinsning aniqlanish mexanizmlari, jinsiy xromosomalar, jinsga bogʻliq irsiylanish va genetik karta tuzish usullari bayon etiladi.
- Irsiylanish va oʻzgaruvchanlikning bogʻliq xususiyatlari: Genetik qonuniyatlarning hujayra va organizmlarda namoyon boʻlishi, genetik qonunlarning turli biologik hodisalar bilan bogʻliqligi va ahamiyati haqida maʼlumot beriladi.