Ingliz va o‘zbek tillarida olamning lisoniy manzarasi voqelashuvida “head/bosh” somatizmi

Ushbu doktorlik dissertatsiyasi "Head/Bosh" somatizmining ingliz va oʻzbek tillaridagi dunyoqarashdagi oʻrni va lingvokognitiv, lingvokulturologik va lingvopragmatik xususiyatlarini tadqiq etishga bag'ishlangan. Tadqiqotda "head/bosh" konseptining lingvistik manzarasi, uning nominativ maydoni, tarkibiy modellari, izomorf va allomorf jihatlari, shuningdek, uning frazeologik va paremiologik vositalar orqali ifodalanishi atroflicha ko'rib chiqilgan. Tadqiqot jahon tilshunosligidagi "konsept" tushunchasi, uning tahlili va oʻzbek va ingliz tillaridagi "head/bosh" konseptiga oid lingvistik birliklarning tahlili asosida amalga oshirilgan. Tadqiqot natijalari tilshunoslikning nazariy va amaliy fanlari uchun ham, chet tillarni oʻqitish va oʻrganish jarayoni uchun ham muhim ahamiyat kasb etadi.

Asosiy mavzular

• Tadqiqot mavzusining dolzarbligi va zarurati: Jahon tilshunosligida olam-inson-til munosabatlari, konseptual manzara, lingvokognitiv, lingvokulturologik va lingvopragmatik jihatlar tadqiqining dolzarbligi jahon va milliy tilshunoslikda keng koʻlamda oʻrganilayotganligi, globallashuv davrida tillararo aloqalar kuchayishi, chet tillarni oʻrganishning ahamiyati ortib borayotganligi tadqiqotning zarurati va dolzarbligini belgilab beradi.
• Tadqiqotning ilmiy yangiligi: Tadqiqotda "konsept" tushunchasi, uning zamonaviy tilshunoslikdagi oʻrni ilmiy-nazariy jihatdan asoslangan. Ingliz va oʻzbek tillarida "head/bosh" konseptining nominativ maydonini tashkil etuvchi birliklarning lingvokognitiv, lingvomadaniy va lingvopragmatik jihatlari, ularning oʻzaro sistem munosabatlari ochib berilgan. Tadqiqotda "head/bosh" konseptining oʻzbek va ingliz tillarida izomorf va allomorf jihatlari, lingvokulturemalari, frazeologik birliklari va paremiyalarining tahlili amalga oshirilgan.
• Tadqiqotning amaliy natijalari: Tadqiqot natijalari asosida "head/bosh" konseptining lingvistik, madaniy va pragmatik xususiyatlarini ochib beruvchi modellar ishlab chiqilgan. Tadqiqot natijalari ta'lim jarayonida, lug'atlar tuzishda, oʻquv qoʻllanmalar tayyorlashda, shuningdek, ilmiy-tadqiqot ishlarida foydalanish mumkin.