Telekommunikatsiya texnologiyalari vositasida talabalarga informatika fanini o’qitish metodikasi
Ushbu dissertatsiya telekommunikatsiya texnologiyalaridan foydalanib, talabalarga informatika fanini o'qitish metodikasini takomillashtirishga bag'ishlangan. Tadqiqotda bo'lajak o'qituvchilarni tayyorlash jarayonida telekommunikatsiya texnologiyalaridan samarali foydalanish usullari, metodlari va vositalari tahlil qilingan. Tadqiqot natijasida ushbu yo'nalishda ilmiy-metodik asoslar ishlab chiqilgan va amaliyotga joriy etilgan. Xususan, "Axborot texnologiyalari" nomli o'quv qo'llanmasi va dasturiy mahsulotlar yaratilgan. Tajriba-sinov natijalari tadqiqotning samaradorligini tasdiqlaydi.
Asosiy mavzular
- Tadqiqotning dolzarbligi va zarurati: Jahondagi va O'zbekistondagi ta'lim tizimida telekommunikatsiya texnologiyalarining o'rni va ahamiyati, axborot-kommunikatsiya texnologiyalarini rivojlantirishning ustuvor yo'nalishlari, ta'lim sifatini oshirish bo'yicha davlat siyosati, bo'lajak o'qituvchilarni kasbiy kompetensiyalarini rivojlantirishning dolzarb masalalari tahlil qilingan.
- Muammoning o'rganilganlik darajasi: Oliy ta'lim muassasalarida informatika o'qitishning rivojlanish jarayoni, qonuniyatlari, tendensiyalari hamda talabalarni kasbiy faoliyatga tayyorlash muammolari bo'yicha O'zbekiston va MDH davlatlari hamda xorijiy olimlarning tadqiqotlari ko'rib chiqilgan.
- Tadqiqotning maqsadi va vazifalari: Tadqiqotning maqsadi: telekommunikatsiya texnologiyalari vositasida talabalarga informatika fanini o'qitishdan iborat. Vazifalar: informatika o'qitishning pedagogik-psixologik aspektlarini tahlil etish, axborot-didaktik ta'minotni rivojlantirish, telekommunikatsiya texnologiyalaridan foydalanib o'qitish metodikasini takomillashtirish, zaruriy kasbiy kompetensiyalarni baholash mexanizmini takomillashtirish.
- Tadqiqotning ilmiy yangiligi: Oliy ta'lim muassasalarida telekommunikatsiya texnologiyalaridan foydalanib informatika o'qitish orqali talabalarning kasbiy kompetensiyalarini rivojlantirishning uslubiy-didaktik ta'minoti mazmunini differensial professiogrammani ishlab chiqish, dasturiy apparatga ustuvorlik berish, telekommunikatsiya texnologiyalari vositasida bo'lajak texnologik ta'lim o'qituvchilariga informatika o'qitishning substansial, tuzilmaviy, funksional va konseptual modellariga asoslangan metodik modeli, kasbiy kompetensiyalarini rivojlantirish metodikasi va baholash mezonlari ishlab chiqilgan.
- Tadqiqotning amaliy natijalari: Bo'lajak o'qituvchilarni telekommunikatsiya texnologiyalaridan foydalanib informatika o'qitishga tayyorlashga qaratilgan ta'lim metodlaridan samarali foydalanilgan va o'quv qo'llanma ishlab chiqilgan; bo'lajak texnologik ta'lim o'qituvchilariga informatika o'qitish orqali kasbiy kompetensiyalarini baholash mezonlari va metodik modeli ishlab chiqilgan va amaliyotga joriy etilgan.
- Tadqiqot natijalarining ishonchliligi: O'tkazilgan tadqiqotning ilmiy-nazariy, ilmiy-metodik asoslari mamlakatimizdagi ta'lim sohasidagi islohotlar mazmuniga hamda mazkur muammo bo'yicha respublika va xorijiy pedagog-tadqiqotchilarning ilmiy-nazariy g'oyalariga asoslanganligi, tadqiqot metodlarining vazifalarga mos ravishda tatbiq etilganligi, ilgari surilgan ilmiy g'oyalarning tajriba-sinov natijalaridagi ijobiy ko'rsatkichlari tasdiqlanganligi bilan belgilanadi.
- Tadqiqot natijalarining ilmiy va amaliy ahamiyati: Ilmiy ahamiyati oliy ta'lim muassasalari talabalarini telekommunikatsiya texnologiyalari vositasida informatika o'qitish metodikasini takomillashtirilganligi bilan izohlanadi. Amaliy ahamiyati informatika fanlararo uzviylikda o'qitish orqali telekommunikatsiya texnologiyalari vositasida informatika o'qitishning metodik modeli ishlab chiqilganligi, o'quv qo'llanma ishlab chiqilganligi bilan belgilanadi.
- Tadqiqot natijalarini joriy qilinishi: Ishlab chiqilgan uslubiy va amaliy takliflar asosida telekommunikatsiya texnologiyalari vositasida talabalarga informatika oʻqitish metodikasi takomillashtirilgan.
- Tadqiqot natijalarining aprobasiyasi va publikatsiyasi: Tadqiqot natijalari 2 ta xalqaro va 2 ta respublika ilmiy-amaliy anjumanlarida muhokamadan o'tkazilgan. Mavzu bo'yicha jami 16 ta ilmiy ish chop etilgan, jumladan, OAK tomonidan doktorlik Dissertatsiyalari asosiy ilmiy natijalarini chop etish uchun tavsiya etilgan ilmiy nashrlarda 4 ta shundan 2 tasi xorijiy jurnallarida nashr qilingan.
- Tadqiqotning tuzilishi va hajmi: Dissertatsiya tarkibi kirish, uch bob, xulosa, foydalanilgan adabiyotlar ro'yxati va ilovalardan iborat. Dissertatsiyaning matni 131 sahifani tashkil etadi.