Қашқадарё вилояти агробиоценози кокцинеллидлари (Coleoptera, Coccinellidae)
Ushbu avtoreferat Qashqadaryo viloyati agrobiosenozidagi kungaboqarlar (Coleoptera, Coccinellidae) tur tarkibi, bioekologik xususiyatlari va ularning qishloq xo'jalik ekinlarida zararkunandalarga qarshi kurashdagi ahamiyatini o'rganishga bag'ishlangan. Tadqiqotda kungaboqar turning mazmuni, ularning tarqalishi, ekologik guruhlari, hayot sikllari, oziqlanishi va ahamiyati ilmiy asosda tahlil qilingan. Tadqiqot natijalari asosida zararkunandalarga qarshi kurashda kungaboqarlardan foydalanish bo'yicha tavsiyalar ishlab chiqilgan. Yangi ilmiy natijalar, jumladan, O'zbekiston faunasi uchun aniqlangan yangi tur va uning molekulyar-genetik tavsifi ham keltirilgan.
Asosiy mavzular
- Qashqadaryo viloyati agrobiosenozidagi kungaboqarlar turning tarkibi va taksonomiyasi: Tadqiqotda Qashqadaryo viloyati agrobiosenozidan 5 ta kenja oilaga, 19 ta avlodga mansub 38 ta tur va kenja tur aniqlangan. Chilocorus subindicus turi O'zbekiston faunasi uchun ilk bor qayd etilgan. Shuningdek, kungaboqarlar turning molekulyar-genetik tahlili asosida ularning genbankdagi ma'lumotlari bilan solishtirilgan.
- Kungaboqarlarning ekologik va biologik xususiyatlari: Tadqiqotda kungaboqarlarning hayot sikllari, fe'nologiyasi, qishlash davrlari, abiotik omillarning ta'siri, trofik aloqalari va oziqlanish xususiyatlari o'rganilgan. Ularning fitobiontlar, namlik va oziqlanishiga qarab ekologik guruhlarga ajratilishi hamda iqlim sharoitiga moslashishi tahlil qilingan.
- Qishloq xo'jaligi ekinlarida kungaboqarlarning ahamiyati va foydalanish usullari: Tadqiqotda kungaboqarlarning ekin zararkunandalariga qarshi kurashdagi biologik samaradorligi aniqlangan. Makka, bug'doy, beda, poliz va no'xat ekinlarida kungaboqarlarning tarqalishi va soni o'rganilgan. Zararkunandalar va kungaboqarlar munosabatining tahlili asosida zararkunandalarga qarshi kurashda samaradorlikni oshirish bo'yicha tavsiyalar ishlab chiqilgan.