Шимоли – ғарбий Ўзбекистон тангачақанотлилари (Insecta, Lepidoptera) фаунаси ва экологияси
Ushbu avtoreferat O'zbekistonning shimoli-g'arbiy hududlarida yashovchi tang'ach'anoqlilar (Lepidoptera) faunasi va ekologiyasi bo'yicha olib borilgan tadqiqot natijalarini taqdim etadi. Tadqiqotda ushbu hududda tarqalgan tang'ach'anoqlilarning turlari, ularning geografik tarqalishi, ekologik xususiyatlari, bioxilma-xilligi va ahamiyati o'rganilgan. Zamonaviy usullar yordamida aniqlangan taksonomik tarkib, fazoviy va vaqtinchalik taqsimlanishi, oziqlanish xususiyatlari va boshqa muhim ekologik jihatlar tahlil qilingan. Tadqiqot natijalari nafaqat ilmiy, balki amaliy ahamiyatga ega bo'lib, ushbu hasharotlar bilan bog'liq muammolarni hal etishda muhim o'rin tutadi.
Asosiy mavzular
- Shimoli-g'arbiy O'zbekiston tang'ach'anoqlilari faunasi: Ushbu mavzu doirasida hududda tarqalgan tang'ach'anoqlilarning aniq soni, oilalari, kenja oilalari, triballari, avlodlari va turlari aniqlanib, taksonomik jihatdan tahlil qilingan. Jumladan, 7 superfamilia, 13 oila, 44 kenja oila, 69 triba va 153 avlodga mansub 261 tur aniqlangan.
- Tang'ach'anoqlilarning geografik tarqalishi: Tadqiqotda tang'ach'anoqlilarning geografik kenglik va uzunlik bo'yicha tarqalishi o'rganilgan. Geografik kenglik bo'yicha 5 ta guruhga, geografik uzunlik bo'yicha esa 7 ta guruhga ajratilgan. Ushbu ma'lumotlar hududdagi turlarning tarqalish qonuniyatlarini ochib beradi.
- Tang'ach'anoqlilarning ekologik xususiyatlari: Quyidagi mavzular o'rganilgan: oziqlanish turi, oziqlanish ixtisoslashuvi, fenologik guruhlar, rivojlanish sikllari va diapauza davrlari. Jumladan, 11 fenologik guruh aniqlangan va ular qishki diapauza holatiga ko'ra turlarga ajratilgan.
- Tang'ach'anoqlilarning bioxilma-xilligi: Hududda aniqlangan tang'ach'anoqlilarning bioxilma-xilligi turli shkala va biotopplar bo'yicha tahlil qilingan. Olingan ma'lumotlar turlarning boyligi va tarqalishi haqida ma'lumot beradi.
- Zararli tang'ach'anoqlilar va ularga qarshi kurash: O'rmon, to'qay, bog' va qishloq xo'jalik ekinlariga zarar yetkazuvchi tang'ach'anoqlilar aniqlangan. Ushbu zararkunandalarga qarshi kurash bo'yicha tavsiyalar ishlab chiqilgan va ularni himoya qilish choralari ko'rilgan.