Учебное пособие по практическому занятию предмета
Ushbu kitob O'zbekistonda paxtachilikning rivojlanish tarixi, selektsiyasi va urug'chiligi bo'yicha ilmiy-amaliy qo'llanmadir. Paxta selektsiyasi jarayonining turli bosqichlari, urug'larni tayyorlash, ekish, parvarishlash, mahsulotni baholash va rayonlashtirish kabi muhim jihatlari batafsil yoritilgan. Kitobda paxta navlarining yaratilishi, ularning xo'jalik va biologik xususiyatlari, shuningdek, selektsiya ishlarida qo'llaniladigan usullar haqida ma'lumot berilgan. Zamonaviy paxtachilik va urug'chilikka oid texnologiyalar, talablar va uslublarning ilmiy asoslari bayon etilgan.
Asosiy mavzular
- Paxtachilik selektsiyasi va urug'chiligi: Kitob paxta selektsiyasi va urug'chiligi bo'yicha ilmiy-amaliy qo'llanma bo'lib, unda paxta navlarini yaratish, yaxshilash va ularning urug'larini yetishtirish jarayonlari batafsil o'rganilgan. Selektsiya ishlarining asosiy tamoyillari, usullari va bosqichlari, shuningdek, urug' sifatini baholash va nazorat qilish uslublari yoritilgan.
- Paxta navlarining rivojlanish tarixi va turlari: Ushbu qismda paxtaning dunyo va O'zbekistondagi tarixiy rivojlanish bosqichlari, turli navlarning yaratilishi va ularning xo'jalik ahamiyati haqida ma'lumot beriladi. Paxtaning morfologik va biologik xususiyatlari, navlarning tasnifi va ularni farqlash usullari batafsil ko'rib chiqiladi.
- Selektsiya ishlarini tashkil etish va usullari: Kitobda paxta selektsiyasi jarayonlarini tashkil etish, pitomniklarda ish olib borish, filiallar bilan ishlash, urug'lik materiallarini tayyorlash, navlarni sinovdan o'tkazish va rayonlashtirish bo'yicha amaliy tavsiyalar berilgan. Turli selektsiya usullari, jumladan, changlatish, tanlash, duragaylash va boshqalar haqida ma'lumot keltirilgan.
- Paxta urug'larini tayyorlash va ekish: Bu mavzu urug'larni ekishga tayyorlash, ularning sifatini aniqlash, urug'lik materialini tanlash va ekishning eng maqbul usullarini qo'llashga bag'ishlangan. Selektsion uchastkalarda urug'larni ekishda qo'llaniladigan zamonaviy texnologiyalar, mashinalar va ish tartiblari bayon etilgan.
- Paxta urug'larining sifatini baholash va nazorat qilish: Kitobda urug'larning jonliligini, unib chiqishini aniqlash, ularni kasallik va zararkunandalardan himoya qilish, urug'lik sifatini baholash va nazorat qilish bo'yicha laboratoriya va dala usullari tushuntirilgan. Mahsulot aprobatsiyasi va uning ahamiyati haqida ma'lumot beriladi.