Astrofizik qora o'ralar atrofida zarralar
Ushbu avtoreferat fizika-matematika fanlari boʻyicha falsafa doktori (PhD) dissertatsiyasi natijalarini oʻz ichiga oladi. Dissertatsiya ishida astrofizik qora oʻralar atrofidagi zarrachalar dinamikasini oʻrganishga bagʻishlangan tadqiqotlar, xususan, ularning elektromagnit maydoni va harakatining matematik modellarini ishlab chiqish va takomillashtirishga qaratilgan tadqiqotlar keltirilgan. Tadqiqotda turli turdagi qora oʻralar (Kerr, Reissner-Nordström, Bardeen-Kiselev) atrofidagi zaryadlangan va neytral zarralarning harakati, magnit maydon, elektr va magnit zaryadlar, shuningdek, kvintessensiya parametrining ta'siri oʻrganilgan. Tadqiqot natijalari zamonaviy astrofizika va nazariy fizika yutuqlariga mos kelishi va yangi nazariyalar hamda modellar ishlab chiqish uchun asos boʻlib xizmat qilishi koʻrsatilgan.
Asosiy mavzular
- Qora oʻralar atrofidagi zarrachalar dinamikasi: Ushbu bobda astrofizik qora oʻralar atrofidagi zarrachalar dinamikasi boʻyicha olib borilgan tadqiqotlar koʻrib chiqilgan. Xususan, non-Kerr qora oʻralari atrofidagi elektromagnit maydon va zaryadlangan zarralar harakati oʻrganilgan. Reissner-Nordström qora oʻrasining fazo-vaqt tuzilishi tahlil qilingan.
- Zaryadlangan zarrachalarning parametrlangan qora oʻralar atrofida harakati: Ikkinchi bobda Maxwell vakuum tenglamalarining aniq yechimlari va bir jinsli magnit maydonga joylashgan aylanuvchi qora oʻraning fazo-vaqtida zaryadlangan zarrachalar dinamikasi oʻrganilgan. Boyer-Lindquist koordinatalarida aylanuvchi qora oʻra atrofidagi deformatsiyalangan fazo-vaqt metrikasi tahlil qilingan.
- Magnitlangan zarrachalarning qora oʻra atrofida harakati: Uchinchi bobda magnitlangan zarrachalarning Reissner-Nordström qora oʻra atrofida harakatlanish dinamikasi oʻrganildi. Zaryadlangan qora oʻraning elektromagnit maydonining magnitlangan zarrachalar orbitalariga ta'siri ham oʻrganilib, olingan natijalar Kerr qora oʻrasining atrofidagi zarrachalar dinamikasi bilan taqqoslandi. Magnitlangan zarrachalarning magnit va elektr zaryadlangan Reissner-Nordström qora oʻralari atrofida toʻqnashuvi oʻrganildi.
- Qora materiya bilan oʻralgan regulyar qora oʻra atrofidagi astrofizik jarayonlar: Toʻrtinchi bobda asimptotik bir jinsli magnit maydonda regulyar Bardeen-Kiselev qora oʻrasi (RBKBH) atrofida neytral va elektr zaryadlangan sinov zarralarining dinamikasi koʻrsatilgan va soyalar, kvazi-normal modlar (QNM) va kvazi-davriy tebranishlarni (QPO) oʻrganish orqali tahlil qilindi.