Иссиқхоналарда томатдош сабзавотларни гидропоника усулда етиштириш технологиясини такомиллаштириш

Ushbu avtoreferat O'zbekiston davlat agrar universiteti huzuridagi ilmiy darajalar beruvchi ilmiy kengash tomonidan tasdiqlangan va qishloq xo'jaligi fanlari bo'yicha falsafa doktori (PhD) dissertatsiyasini o'z ichiga oladi. Tadqiqot ishi isiqxonalarda pomidor va qalampir kabi sabzavotlarni gidroponika usulida yetishtirish texnologiyasini takomillashtirishga bag'ishlangan. Unda samarali navlarni tanlash, ozuqa moddalari va substratlardan foydalanishning optimal usullari aniqlangan. Tadqiqot natijalari O'zbekistonda intensiv sabzavotchilikni rivojlantirishga va eksport salohiyatini oshirishga hissa qo'shadi.

Asosiy mavzular

• Dolzarbligi va zarurati: Hozirgi kunda dunyoda sog'lom ovqatlanishga e'tibor kuchaymoqda. Pomidor va boshqa sabzavotlar hosildorligini oshirish, sifatini yaxshilash muhim ahamiyatga ega. Dunyoda va O'zbekistonda issiqxona xo'jaliklari maydonlari kengaymoqda. Jahon oziq-ovqat muammosini hal etish, aholi o'sishini hisobga olgan holda, mahsulot ishlab chiqarishni ko'paytirish, innovatsion texnologiyalarni qo'llash zarur. Gidroponika usuli bu borada muhim rol o'ynaydi.
• Tadqiqotning O'zbekiston fan va texnologiyalari rivojlanishidagi o'rni: Tadqiqot Qishloq xo'jaligi, biotexnologiya, ekologiya va atrof-muhitni muhofaza qilish yo'nalishi doirasida bajarilgan.
• Muammoning o'rganilganlik darajasi: Olimlar tomonidan issiqxonalarda pomidor va qalampir yetishtirish bo'yicha ko'plab tadqiqotlar olib borilgan. Biroq, O'zbekistonda gidroponika usulida pomidor va qalampirni yetishtirish texnologiyasini takomillashtirish bo'yicha ilmiy-tadqiqotlar yetarli emas. Innovatsion ag'ro-usullarni o'rganish dolzarb ilmiy muammo hisoblanadi.
• Tadqiqotning maqsadi va vazifalari: Maqsad: Issiqxonalarda pomidor va qalampirni gidroponika usulida yetishtirish texnologiyasini takomillashtirish. Vazifalar: navlarni tanlash, oziqa moddalari va mikroiqlimni o'rganish, iqtisodiy samaradorlikni aniqlash.
• Tadqiqot obyekti va predmeti: Obyekt: Pomidor va qalampir nav namunalari, oziqa moddalari, substratlar. Predmet: Nav namunalari, substratlar, hosildorlik, kasalliklarga chidamlilik.
• Tadqiqot usullari: Felonologik kuzatuvlar, biomertik o'lchovlar, statistik tahlil, tajribalar o'tkazish.
• Ilmiy yangiligi: Gidroponika sharoitida qalampir va pomidorning yangi nav va duragaylarini aniqlash, ularning hosildorligi va kasalliklarga chidamliligini o'rganish.
• Amaliy natijalari: Qishloq xo'jaligi vazirligi tomonidan tasdiqlangan texnologiyalar joriy qilingan va yuqori hosildorlikka erishilgan.
• Tavsiyalar: Dafnis F1, Torri F1, Pink Paradaes F1, Flamingo F1, Reyna F1, Orion F1, Shakira F1 navlarini ekish; tavsiya etilgan ozuqa moddalari va substratlardan foydalanish.