Orol dengizi va Amudaryo suv yo’llari tarixi (XIX asrning 70 yillari XX asrning 80 yillarning birinchi yarmi)
Ushbu dissertatsiya Orol dengizi va Amudaryo suv yo'llarining tarixini, jumladan, XIX asrning 70-yillaridan XX asrning 80-yillarining birinchi yarmigacha bo'lgan davrni qamrab oladi. Tadqiqotda ushbu suv yo'llarining ijtimoiy-iqtisodiy hayotdagi o'rni, ularning rivojlanishida qatnashgan shaxslar va voqealar, shuningdek, ushbu sohadagi muammolar va ularning yechimlari chuqur tahlil qilingan. Kitobda Orol dengizi va Amudaryo havzalaridagi transport tizimining shakllanishi, uning rivojlanishi, urush va urushdan keyingi davrlarda bu sohaning holati, shuningdek, bu muammolarning mintaqa iqtisodiyoti va aholi hayotiga ta'siri o'rganilgan. Tadqiqotda shuningdek, O'zbekistonning transport sohasidagi davlat siyosati, xalqaro hamkorlik va ushbu sohani yanada rivojlantirish bo'yicha taklif va tavsiyalar ham keltirilgan.
Asosiy mavzular
- Orol va Amudaryo suv yo'llarining tarixiy rivojlanishi: XIX asrning 70-yillaridan XX asrning 80-yillarining birinchi yarmigacha bo'lgan davrda Orol dengizi va Amudaryo daryosi suv yo'llarining shakllanishi, rivojlanishi va ularning iqtisodiy, ijtimoiy va madaniy hayotdagi o'rni tadqiq qilingan. Jumladan, ushbu davrda transport tizimining rivojlanishi, kemasozlik, dengiz va daryo transportida yuk tashish kabi masalalar o'rganilgan.
- Aral flotiliyasi va Amudaryo flotiliyasining faoliyati: Ushbu mavzu doirasida Aral va Amudaryo flotiliyasining tashkil topishi, rivojlanishi, faoliyati va ularning harbiy-siyosiy va iqtisodiy ahamiyati tahlil etilgan. Xususan, flotiliyaning Rossiya imperiyasi va keyinchalik Sovet Ittifoqi davridagi faoliyati, harbiy va fuqarolik maqsadlarda foydalanilishi, urush yillaridagi roli va urushdan keyingi davrdagi holati yoritilgan.
- Suv yo'llarining iqtisodiy va ijtimoiy ahamiyati: Orol dengizi va Amudaryo suv yo'llarining mintaqa iqtisodiyoti, qishloq xo'jaligi, sanoati va madaniyati rivojlanishidagi o'rni, aholi turmush tarzi va bandligiga ta'siri tadqiq qilingan. Jumladan, baliqchilik, paxtachilik, sanoat tarmoqlari va mintaqa shaharlarining rivojlanishida suv yo'llarining ahamiyati ko'rsatilgan.
- Orol dengizi inqirozi va uning oqibatlari: Ushbu mavzu Orol dengizi suvi sathining pasayishi va uning ekologik, ijtimoiy-iqtisodiy oqibatlari hamda bu muammoni hal qilish bo'yicha ko'rilgan chora-tadbirlarni o'z ichiga oladi. Orol inqirozining mintaqada yashayotgan aholi hayotiga ta'siri, ushbu muammoning global ahamiyati va uni bartaraf etish bo'yicha takliflar ham ko'rib chiqilgan.