Tabiiy indigoning fizik-kimyoviy xossalari va ba’zi metallarni aniqlashda analitik qo‘llanilishi

Ushbu dissertatsiya Oʻzbekistonda mahalliy sharoitda o'stirilgan Indigofera Tinctoria o'simligidan ajratilgan tabiiy indigoning fizik-kimyoviy xossalarini o'rganishga va uni Cu(II) va Co(II) metall ionlarini aniqlashda analitik reagent sifatida qo'llash imkoniyatlarini tadqiq qilishga bag'ishlangan. Tadqiqotda indigo organik reagentini polimer tashuvchilarga (PPA-1 va PPD-1) immobilizatsiya qilishning optimal sharoitlari aniqlangan va sorbsion-spektroskopik usul ishlab chiqilgan. Ushbu usul sanoat chiqindi suvlari tahlilida Cu(II) va Co(II) ionlarini aniqlashda yuqori sezgirlik, tezkorlik va tanlab ta'sir etish xususiyatlariga ega ekanligi isbotlangan.

Asosiy mavzular

• Tabiiy indigo organik reagentining fizik-kimyoviy xossalari: Ushbu bo'limda tabiiy indigo moddasining kimyoviy tuzilishi, uning asosiy fizik-kimyoviy xossalari, jumladan, optik xususiyatlari, spektroskopik tavsiflari (IQ, sorbsion-spektroskopik) hamda kvant-kimyoviy hisoblashlar natijalari keltirilgan. Shuningdek, indigo molekulasining elektrostatik potensiali (ESP) tahlili va metallar bilan kompleks hosil qilish mexanizmlari o'rganilgan.
• Indigo reagentini polimer tashuvchilarga immobilizatsiya qilishning optimal sharoitlari: Bu qismda tabiiy indigo reagentini polimer tashuvchilarga (PPA-1 va PPD-1) immobilizatsiya qilish jarayoni, ishlatiladigan uskunalar, reaktivlar va eritmalarni tayyorlash metodikasi, hamda immobilizatsiya jarayonining optimal sharoitlari (pH, vaqt) aniqlangan. IQ-spektroskopiya yordamida immobilizatsiyalangan reagentning tuzilishi va o'zgarishlari tadqiq qilingan.
• Cu(II) va Co(II) ionlarini immobillangan tabiiy indigo reagenti bilan kompleks hosil qilishining optimal sharoitini tanlash: Dissertatsiyaning ushbu bobida Cu(II) va Co(II) ionlarining immobillangan indigo reagenti bilan kompleks hosil qilishining optimal sharoitlari, jumladan, pH qiymatlari va mol nisbati aniqlangan. Komplekslarning barqarorligi va Buger-Lambert-Ber qonuniga bo'ysunishi o'rganilgan.
• Ishlab chiqilgan sorbsion-spektroskopik usullarni analitik qoʻllanilishi: Bu bobda Cu(II) va Co(II) ionlarini aniqlash uchun ishlab chiqilgan sorbsion-spektroskopik usulning aniqligi, sezgirligi, tezkorligi va turli aralashmalarda qoʻllash imkoniyatlari tahlil qilingan. Shuningdek, usulning sanoat chiqindi suvlari tahlilida amalda qo'llanilishi bo'yicha natijalar keltirilgan.