Tаlаbаlаrning mа’nаviy-ахlоqiy sifаtlаrini eksplitsit rivоjlаntirishning pеdаgоgik shаrt-shаrоitlаri (tехnikа оliy tа’lim muаssаsаsi misоlidа)

Ushbu dissertatsiya Oʻzbekiston Respublikasi oliy taʼlim muassasalari talabalarining maʼnaviy-axloqiy sifatlarini eksplitsit rivojlantirishning pedagogik shart-sharoitlarini aniqlash va takomillashtirishga bag'ishlangan. Tadqiqotda talabalarning ma'naviy-axloqiy sifatlarini shakllantirishning dolzarbligi, uning nazariy-pedagogik asoslari, rivojlanish bosqichlari, mavjud kamchiliklar hamda ularni bartaraf etish yo'llari tahlil qilinadi. Tadqiqot natijasida talabalarning ma'naviy-axloqiy sifatlarini rivojlantirish modelining samaradorligini oshirish bo'yicha tavsiyalar ishlab chiqilgan.

Asosiy mavzular

Kirish: Dissertatsiya mavzusining dolzarbligi va zarurati, tadqiqotning maqsadi va vazifalari, obyekti va predmeti, ishning Oʻzbekiston Respublikasi fan va texnologiyalarining ustuvor yoʻnalishlariga bogʻliqligi, tadqiqotning ilmiy yangiligi, amaliy natijalari, natijalarning ishonchliligi, ilmiy va amaliy ahamiyati, tadqiqot natijalarining amaliyotga joriy etilganligi, eʼlon qilinganligi, dissertatsiya ishining tuzilishi va hajmi boʻyicha maʼlumotlar bayon etilgan.
1-bob. Oliy ta'lim muassasalari talabalarining ma'naviy-axloqiy tarbiyalashning konseptual asoslari: Ushbu bobda yoshlarni yuksak ma'naviy axloqli, insonparvarlik fazilatlariga ega, oʻz kasbini chuqur biladigan mutaxassis sifatida tarbiyalash muammolarini ilmiy-pedagogik jihatdan tadqiq qilish masalalari yoritilgan. Shuningdek, ushbu bobda talabalarning ma'naviy-axloqiy sifatlarini rivojlantirish va ularda milliy g'urur tuyg'usini yangi bosqichga ko'tarish obyektiv ehtiyojga aylanganligi, ushbu obyektiv ehtiyoj insonning jamiyatda mavjud bo'lgan ko'p qirrali munosabatlar, ijtimoiy-iqtisodiy, siyosiy shart-sharoitlar asosida, turli ijtimoiy muhit ta'sirida shakllanadigan inson ma'naviyati definitsiyasini mafkuraviy mental eksplikatsiyada tadqiq etishga undashi xususidagi g'oyalar ilgari surilgan.
2-bob. Texnika oliy ta'lim muassasalarida talabalarning ma'naviy-axloqiy sifatlarini rivojlantirishning pedagogik shart-sharoitlari: Ushbu bobda talabalarning ma'naviy-axloqiy sifatlarini rivojlantirish printsiplari, mexanizmlari, oʻquv faoliyati bosqichlari, konseptual va indikativ modellari oʻz aksini topgan. Talabalarda ma'naviy-axloqiy sifatlarni eksplitsit rivojlantirishda ularni ijtimoiylashtirish va kasbiy tayyorlash implementatsiyasi muhim ahamiyat kasb etadi.
3-bob. Talabalarda ma'naviy-axloqiy sifatlarni rivojlantirishda tashkil qilinadigan didaktik jarayonlarni tizimlashtirish samaradorligi: Ushbu bobda talabalarda ma'naviy-axloqiy sifatlarni rivojlantirish modelini amaliyotga tatbiq qilish boʻyicha oʻtkazilgan tajriba-sinov ishlari mazmuni, uning samaradorlik darajasini koʻrsatuvchi ma'lumotlar keltirilgan. Tajriba-sinovlar 2019-2022 yillarda tashkil etilib, unda Oʻzbekistonning bir qator texnik oliy taʼlim muassasalari talabalari ishtirok etgan.
Xulosalar: Dissertatsiya mavzusiga oid asosiy ilmiy-amaliy xulosalar va tavsiyalar keltirilgan. Tadqiqot natijasida talabalarning ma'naviy-axloqiy sifatlarini rivojlantirish boʻyicha zamonaviy uslublar va metodlar taklif etilgan.