Kompleks ishlov berish usuli bilan tola ajratish mashinalari arrali silindr arra tishlari sirtini mustahkamlash texnologiyasini ishlab chiqish

Ushbu dissertatsiya paxta tolasi ajratish mashinalari arrali silindr tishlarining sirtini lazer nuri va ion-plazmali azotlash usullari bilan mustahkamlash texnologiyasini ishlab chiqishga bag'ishlangan. Tadqiqotda ushbu jarayonning nazariy va amaliy jihatlari o'rganilgan, matematik modellar tuzilgan va eksperimental tadqiqotlar o'tkazilgan. Natijada, tavsiya etilgan texnologiya arra tishlarining mustahkamligini, eyilishga chidamliligini oshirishi va natijada mashinalarning ish samaradorligini hamda umrboqiyligini sezilarli darajada yaxshilashi isbotlangan.

Asosiy mavzular

Tadqiqotning dolzarbligi va zarurati: Jahonda paxta tolasi sanoatining ahamiyati va uni qayta ishlash texnologiyalarini takomillashtirish zarurati, xususan, arra tishlarining mustahkamligini oshirish muammosi ko'rib chiqilgan. Respublikadagi paxta sanoatini rivojlantirish strategiyalari va bu boradagi vazifalar belgilab berilgan.
Tadqiqotning respublika fan va texnologiyalari rivojlanishining ustuvor yoʻnalishlariga mosligi: Tadqiqot "Energetika, energiya va resurstejamkorlik" ustuvor yo'nalishi doirasida bajarilganligi va uning fan rivojlanishiga qo'shgan hissasi ta'kidlangan.
Muammoni oʻrganilganlik darajasi: Arrali jin ishchi organlarining ishlashidagi muammolar, jumladan, tolalarning sekin chiqishi, paxta tolasi va chigitlarning shikastlanishi, yuqori quvvat talab qilinishi kabi masalalar bo'yicha xorijiy va mahalliy olimlarning ilmiy ishlari tahlil qilingan. Shuningdek, mavjud usullarning kamchiliklari ko'rsatib o'tilgan.
Tadqiqotning tadqiqot bajarilayotgan oliy ta'lim muassasasi ilmiy-tadqiqot ishlari rejalari bilan bogʻliqligi: Tadqiqotning Buxoro muhandislik-texnologiya instituti ilmiy-tadqiqot ishlari rejasi bilan bog'liqligi va davlat granti doirasida bajarilganligi haqida ma'lumot berilgan.
Tadqiqotning maqsadi va vazifalari: Tola ajratish mashinalarida arra tishlarining umrboqiyligini oshirish imkoniyatini beruvchi ionli azotlash va lazerli puxtalashning yangi texnologiyasini yaratish tadqiqotning asosiy maqsadi etib belgilangan. Buning uchun bir qator vazifalar, jumladan, ishlov berishning maqbul texnologiyasini ishlab chiqish, rejimlarini tanlash, natijalarni aniqlash va baholash vazifalari ko'rsatilgan.
Tadqiqot ob'ekti va predmeti: Paxta xomashyosini jinlash mashinasining arrali silindri tadqiqot ob'ekti, arrali silindrlarning xizmat muddatini oshirish uchun azotlash va lazerli puxtalash, termik puxtalash hamda arra tishining sirtqi qatlami esa tadqiqot predmeti sifatida belgilangan.
Tadqiqot usullari: Tadqiqot jarayonida ishlatilgan nazariy va amaliy usullar, jumladan, ion-plazmali qoplama hosil qilish, lazerli puxtalash, mashina va mexanizmlar nazariyasi, oliy matematika, tebranishlar nazariyasi, matematik modellashtirish, matematik statistika va hisoblash matematikasi usullaridan foydalanilganligi qayd etilgan.
Tadqiqotning ilmiy yangiligi: Paxta mashinasining arrali disk tishlari uchun ionli azotlash va lazer nuri orqali puxtalash texnologiyasining ketma-ketligi ishlab chiqilganligi, yangi moslamaning konstruktiv va texnologik parametrlari ishlab chiqilganligi, ishchi yuzada kimyoviy-termik ishlov berilgandan so'ng hosil boʻladigan oʻzgarishlarni aniqlaydigan matematik model ishlab chiqilganligi va kimyoviy moddalarning ulushlarining ratsional qiymatlari aniqlanganligi tadqiqotning ilmiy yangiliklari sifatida ko'rsatilgan.
Tadqiqotning amaliy natijasi: Amaliy tadqiqotlar natijasida arra tishlarining qattiqligi va mustahkamligining oshirilganligi, ishlov berishdan so'ng arra disklarining ishlash muddatining oshganligi va natijada iqtisodiy samaradorlikka erishilganligi ta'kidlangan.
Tadqiqot natijalarining ishonchliligi: Tadqiqot natijalarining ishonchliligi zamonaviy usul va oʻlchash vositalaridan foydalanilganligi, nazariy va eksperimental tadqiqotlarning oʻzaro adekvatligi va amaliyotga joriy etilganligi bilan asoslangan.
Tadqiqotning ilmiy va amaliy ahamiyati: Arra tishlarini mustahkamlashning dinamik metodi ilmiy asoslanganligi, tavsiya etilgan rejimlarning yuza qatlamining mikroqattiqligini oshirishi va eyilishga chidamliligini yaxshilashi, shuningdek, jarayonning matematik modelining ishlab chiqilganligi tadqiqotning ilmiy va amaliy ahamiyati sifatida ko'rsatilgan.
Tadqiqot natijalarining joriy qilinishi: Olingan ilmiy natijalar asosida tavsiya etilgan texnologiyaning Buxoro viloyati paxta tozalash korxonalarida joriy qilinganligi va iqtisodiy samaradorlikka erishilganligi haqida ma'lumot berilgan.
Tadqiqot natijalarining aprobatsiyasi: Tadqiqot natijalari boʻyicha oʻtkazilgan xalqaro va respublika ilmiy-amaliy konferensiyalar, ma'ruzalar va teleintervyular haqida ma'lumot berilgan.
Tadqiqot natijalarining e'lon qilinishi: Tadqiqot natijalari bo'yicha chop etilgan ilmiy ishlar, maqolalar va olingan patent haqida ma'lumot berilgan.
TADQIQOTNING ASOSIY MAZMUNI: Diskli arra tishlariga termik ishlov berish usuli (Patent № IAP 06848) bo'yicha foydalanish sohasi, vazifasi va ixtiro mohiyati batafsil bayon etilgan. Shuningdek, ionli azotlash va lazer nuri yordamida puxtalashning nazariy asoslari hamda ushbu jarayonlarni amalga oshirish texnologiyasi va jihozlari haqida ma'lumot berilgan.
Arra tishlarini lazer nuri yordamida puxtalashning matematik modelini ishlab chiqish: Paxta tozalash mashinalarining arra tishlarining ish jarayonida toʻqnashuvlar va yuklanishlar natijasida hosil boʻladigan kuchlarni hisoblash uchun matematik model tuzilganligi va bu model asosida tishlar egilishi va sinishini oldini olish usullari ishlab chiqilganligi bayon etilgan.
Yakka omilli va ko'p omilli tajribalar natijalari: Tajribalarda aniqlangan natijalar, xususan, arra tishlarining puxtaligiga ta'sir etuvchi omillar (lazer nuri quvvati, lazer kallagidan arragacha boʻlgan masofa, tola chiqish unumdorligi) boʻyicha olingan grafiklar va ularning tahlili keltirilgan.
Umumiy xulosa va tavsiyalar: Olib borilgan ilmiy-tadqiqot ishlari natijasida olingan xulosalar va amaliy tavsiyalar keltirilgan. Xususan, tavsiya etilgan texnologiya arra tishlarining mustahkamligini oshirish orqali mashinalarning samaradorligini va umrboqiyligini sezilarli darajada oshirishi ta'kidlangan.