Farg‘ona vodiysi o‘zbeklarining an’anaviy ekologik madaniyati (tarixiy-etnologik tadqiqot)
Ushbu dissertatsiya Farg'ona vodiysi o'zbeklarining an'anaviy ekologik madaniyatini, uning tarixiy-etnologik jihatlarini, rivojlanish bosqichlarini va zamonaviylashuv jarayonlari ta'sirida yuzaga kelgan o'zgarishlarni ochib berishga qaratilgan. Tadqiqotda Zardushtiylik, Islom dinlari ta'limotlari, ajdodlarimizning tabiatga bo'lgan munosabati, urf-odatlari, marosimlari, moddiy madaniyati (uy-joy, kiyim-kechak, taomlar) bilan bog'liq ekologik jihatlar atroflicha o'rganilgan. Tadqiqot natijasida Farg'ona vodiysi o'zbeklarining ekologik madaniyati bo'yicha qator ilmiy xulosalar va amaliy tavsiyalar ishlab chiqilgan.
Asosiy mavzular
- Oʻzbek xalqi turmush tarzi va ekologik madaniyat uyg'unligi: Ushbu bobda oilaviy marosimlar, urf-odatlar, mavsumiy bayramlar, tabiatni muhofaza qilishga oid qarashlar, moddiy madaniyatning ekologik aspektlari yoritilgan. Xususan, bolaning tug'ilishi, bolaning tarbiyasi, bayramlar, uy-joy, kiyim-kechak va taomlar bilan bog'liq ekologik qarashlar, urf-odatlar tahlil qilingan.
- Diniy e'tiqodlar va tabiatga munosabat: Tadqiqotning birinchi bobida ilk diniy tasavvurlar, tabiat kulti, Zardushtiylik, Islom dinlarining tabiatga munosabati, ekologik konsepsiyalari tahlil qilingan. Xususan, totemizm, shamanizm, animizm, zardushtiylik va islom dinida tabiatga bo'lgan munosabatlar, ularning ekologik jihatlari bayon etilgan.
- An'anaviy xoʻjalik mashg'ulotlari va tabiatdan foydalanish tizimining transformatsiyasi: Ushbu bobda dehqonchilik, chorvachilik kabi an'anaviy xoʻjalik mashgʻulotlarida ekologik madaniyatning aks etishi, bu sohalarda yuz bergan transformatsiyalar, zamonaviy oʻzgarishlar va ularning ta'siri tahlil qilingan. Shuningdek, tabiatdan foydalanish tizimining oʻzgarishi va rivojlanishi masalalari ham koʻrib chiqilgan.