Bobur she’riyatining badiiy obrazlar tizimi

Ushbu dissertatsiya Isakova Barno Toxtasinovna tomonidan filologiya fanlari bo'yicha falsafa doktori (PhD) ilmiy darajasini olish uchun tayyorlangan avtoreferatdir. Unda jahon adabiyotshunosligida ayol shoiralar ijodiga e'tibor qaratish, xususan, O'rta Osiyo mumtoz adabiyotining ulkan namoyandasi Jahonotin Uvaysiy ijodini chuqur o'rganish masalasi ko'tariladi. Dissertatsiyada Uvaysiy she'riyatidagi irfoniy mazmun, uning «Karbalonoma» dostoni, badiiy mahorati, o'zbek mumtoz adabiyotiga qo'shgan hissasi, shuningdek, Qo'qon adabiy muhiti bilan aloqadorligi atroflicha tahlil qilingan.

Asosiy mavzular

Dissertatsiyaning dolzarbligi va zarurati: Jahon adabiyotshunosligida ayol shoirlar ijodiga e'tibor qaratish va ularning hayoti hamda ijodiy merosini o'rganish dolzarb vazifalardan hisoblanadi. Sharq ayol shoirlarining asarlarini g'oyaviy-badiiy jihatdan o'rganish muhim ahamiyatga ega. Jahonotin Uvaysiy o'zbek adabiyotida o'ziga xos o'rin egallagan, uning ijodi sharq tafakkurini, ayol nazokatini va tarixni o'zida mujassam etgan.
Uvaysiy ijodining o'rganilganlik darajasi: Uvaysiy ijodiga qiziqish XX asr boshidan boshlangan. Uning ijodini o'rganishda Cho'lpon, Oybek, V.Zohidov, V.Abdullaev kabi adabiyotshunoslar samarali ish olib borishgan. Tadqiqotlarda shoira hayotiga ko'proq urg'u berilgan, ijodining ayrim jihatlari va badiiy mahorati yoritilgan. Biroq, uning irfoniy qarashlari va «Karbalonoma» dostoni yetarlicha tadqiq qilinmagan.
Tadqiqotning ilmiy yangiligi va amaliy ahamiyati: Uvaysiy she'riyatining o'z davri va keyingi zamon shoirlariga ta'siri, uning badiiy mahorati, ijodiy uslubi, «Karbalonoma» dostonining ilmiy-nazariy tahlili dissertatsiyaning ilmiy yangiliklaridir. Tadqiqot natijalari o'zbek mumtoz adabiyotini o'rganishda, darslik va qo'llanmalar yaratishda foydali bo'ladi.
Dissertatsiyaning tuzilishi va hajmi: Dissertatsiya kirish, uch bob, xulosa va foydalanilgan adabiyotlar ro'yxatidan iborat. Ishning umumiy hajmi 143 sahifani tashkil etadi.
DISSERTATSIYANING ASOSIY MAZMUNI: Birinchi bobda Uvaysiyning Qo'qon adabiy muhitidagi o'rni, uning ijodining asosiy yo'nalishlari va uslubi tahlil qilingan. Ikkinchi bobda Uvaysiy she'riyatining irfoniy mazmuni va badiiyat uyg'unligi, xususan, payg'ambarlar va valiylar obrazlari, tasavvufiy timsollar talqini ko'rib chiqilgan. Uchinchi bobda esa «Karbalonoma» dostonining o'rni, tarixiy haqiqat va badiiy talqinning uyg'unligi tadqiq etilgan.