Соянинг ўсиш-ривожланиши ва дон ҳосилдорлигига унинг ризосферасидан олинган тупроқларни таъсирини аниқлаш

Ushbu dissertatsiya avtoreferati Jahongir Usmonovich Hamdamov tomonidan yozilgan bo'lib, unda Farg'ona viloyati sug'oriladigan o'tloqi-soz tuproqlari sharoitida soya (Glycine max) o'simligining o'sishi, rivojlanishi va hosildorligiga uning rizostirasi (ildizoldi sohasidan) olingan tuproqlarni qo'llash ta'sirini aniqlash bo'yicha olib borilgan ilmiy tadqiqot natijalari haqida ma'lumot berilgan. Tadqiqotda soya ekishdan oldin Fosstim-3 fosfor parchalovchi bakterial o'g'iti va azot to'plovchi (Bradyrhizobium Japonicum) bakteriyalari mavjud tuproqlardan foydalanish hamda Serhosil bio-preparatini qo'llash orqali hosildorlikni oshirish, o'simlik rivojlanishini yaxshilash va tuproq unumdorligini ko'tarish usullari o'rganilgan.

Asosiy mavzular

Dissertatsiya mavzusining dolzarbligi va zarurati: So'nggi yillarda global iqlim o'zgarishlari tufayli tuproq degradatsiyasi va cho'llanish muammosi global ahamiyat kasb etmoqda. Qishloq xo'jaligi uchun muhim mahsulot bo'lgan soya (Glycine max) yetishtirishda samarali agrotexnologiyalarni ishlab chiqish dolzarb vazifalardan biridir. Azo'tni faol o'zlashtiruvchi va fosfor parchalovchi bakteriyalardan foydalanish tuproq unumdorligini oshirish va mineral o'g'itlar sarfini kamaytirish imkonini beradi.
Tadqiqot maqsadi va vazifalari: Tadqiqotning maqsadi - soya o'simligining o'sishi, rivojlanishi va hosildorligiga azot to'plovchi bakteriyalar va fosfor parchalovchi Fosstim-3 bakterial o'g'iti qo'llanilgan tuproqlarning ta'sirini aniqlashdan iborat. Vazifalariga esa, mazkur tuproq va o'g'itlarning tuproqning agrofizik va agrokimyoviy xossalariga, o'simlikning o'sishiga, rivojlanishiga, hosildorligiga ta'sirini aniqlash kiradi.
Tadqiqot usullari va ob'ekti: Tadqiqotda dala tajribalari, laboratoriya tahlillari va statistik usullardan foydalanilgan. Tadqiqot ob'ekti sifatida soya navlari 'Baraka' va 'Tumaris Mman-3', hamda azot to'plovchi bakteriyalar bilan boyitilgan tuproq namunalari va Fosstim-3 bakterial o'g'iti tanlangan.
Tadqiqot natijalari va ilmiy yangiligi: Tadqiqot natijalari shuni ko'rsatdiki, Fosstim-3 va azot to'plovchi bakteriyalar bilan ishlov berilgan tuproqlar soya o'simligining o'sishi, rivojlanishi va hosildorligini sezilarli darajada oshirgan. Tadqiqotning ilmiy yangiligi Farg'ona viloyati sharoitida soya uchun yangi agrotexnologiyalarning ishlab chiqilganligidadir.
Tadqiqotning amaliy ahamiyati: Olingan natijalar asosida ishlab chiqilgan agrotexnologiyalar fermer xo'jaliklarida soya yetishtirishni samaradorligini oshirishga, mineral o'g'itlar sarfini kamaytirishga va tuproq unumdorligini saqlashga yordam beradi.