Mahmud Lomishiyning kalom ilmiga oid merosi va uning bugungi kundagi ahamiyati
Ushbu dissertatsiya XI-XII asrlarda Movarounnahrda ijod qilgan mashhur mutakallim olim Mahmud Lomishiyning (taxminan X asr oxiri – XI asr boshlari) ilmiy merosini va uning ilmiy-amaliy ahamiyatini oʻrganishga bagʻishlangan. Unda Mahmud Lomishiyning hayoti va ilmiy faoliyati, jumladan, uning kalom ilmi, fiqh, tafsir va hadis ilmlaridagi oʻrni atroflicha tahlil etilgan. Shuningdek, olimning asosiy ilmiy asarlari, xususan, “at-Tamhid” asari mazmun-mohiyati, undagi aqidaviy qarashlari, uslubi va mazkur davrdagi diniy-siyosiy jarayonlardagi oʻrni ilmiy-amaliy jihatdan yoritib berilgan. Tadqiqot natijalari Oʻzbekistonning jaholatga qarshi ma’rifat tadbirlarida, zamonaviy aqidaviy ixtiloflarga qarshi kurashda va diniy-ma’rifiy soha xodimlari uchun ilmiy-amaliy qoʻllanma sifatida foydalanishga moʻljallangan.
Asosiy mavzular
- Mahmud Lomishiyning ilmiy-amaliy merosi va zamonaviy ahamiyati: Ushbu mavzu Mahmud Lomishiyning ilmiy faoliyati va uning asarlarining, xususan, “at-Tamhid” asarining zamonaviy davrdagi ahamiyatini oʻrganadi. Unda olimning kalom ilmidagi oʻrni, hanafiy-moturidiy ta’limotiga qoʻshgan hissasi, shuningdek, uning asarlarining ilmiy-amaliy qiymati tahlil etilgan.
- Mahmud Lomishiyning hayoti va ilmiy faoliyati: Mavzu Mahmud Lomishiyning hayoti, ilmiy faoliyati, uning ijod qilgan davri, siyosiy-diniy vaziyat hamda uning zamondosh olimlar bilan munosabatlari haqida ma'lumot beradi. Shuningdek, olimning ilmiy maktabi va uslubi ham oʻrganilgan.
- Mahmud Lomishiyning “at-Tamhid” asari va uning ilmiy-amaliy ahamiyati: Bu mavzu Mahmud Lomishiyning asosiy ilmiy asari boʻlgan “at-Tamhid”ning mazmun-mohiyatini, undagi aqidaviy qarashlarini, ilmiy uslubini va ushbu asarning zamonaviy davrdagi ahamiyatini tahlil etadi. Asarning ilmiy-amaliy jihatdan qanchalik muhimligi, uning talabalar va diniy-maʼrifiy xodimlar uchun qoʻllanma sifatida qanday foydalanishi mumkinligi koʻrsatib berilgan.