8-sinf o‘quvchilаrining nutqiy kompetensiyаlаrini mаtn turlаri orqаli rivojlаntirishmetodikаsini tаkomillаshtirish

Ushbu dissertatsiya avtoreferati 8-sinf oʻquvchilarining nutqiy kompetensiyalarini matn turlari orqali rivojlantirish metodikasini takomillashtirishga bag'ishlangan. Unda nutqiy kompetensiyalarni rivojlantirishning nazariy va amaliy jihatlari, matn turlarining oʻrni, ulardan foydalanish metodlari, hamda ushbu jarayonni takomillashtirish boʻyicha tavsiyalar keltirilgan.

Asosiy mavzular

Dissertatsiya mavzusining dolzarbligi va zarurati: Jahon miqyosida ta'lim mazmunida nutqiy kompetensiyalarni innovatsion yondashuvlar orqali rivojlantirish muhim ahamiyat kasb etadi. Ta'lim sifatini oshirish, oʻquvchilarning kommunikativ va ijodiy salohiyatini rivojlantirish bugungi kunning dolzarb vazifalaridandir.
Tadqiqotning respublika fan va texnologiyalari rivojlanishining ustuvor yoʻnalishlariga mosligi: Tadqiqot ishi respublika fan va texnologiyalarni rivojlantirishning ustuvor yoʻnalishlariga, xususan, axborotlashgan jamiyat va demokratik davlatni ijtimoiy, huquqiy, iqtisodiy, madaniy, ma'naviy-ma'rifiy rivojlantirishga mos holda bajarilgan.
Muammoning oʻrganilganlik darajasi: Oʻzbek tilshunosligida matn turlari, nutqiy kompetensiyalarni rivojlantirish boʻyicha koʻplab tadqiqotlar olib borilgan, ammo matn turlari orqali nutqiy kompetensiyalarni rivojlantirish metodikasini takomillashtirishga oid tadqiqotlar kam. Tadqiqot ushbu boʻshliqni toʻldirishga qaratilgan.
Tadqiqotning maqsadi: 8-sinf o'quvchilarining nutqiy kompetensiyalarini matn turlari orqali rivojlantirish metodikasini takomillashtirishga doir tavsiyalar ishlab chiqish.
Tadqiqotning vazifalari: Ona tili ta'limida oʻquvchilarning nutqiy kompetensiyalarini matn turlari orqali rivojlantirishning pedagogik-psixologik imkoniyatlarini aniqlash, modelni takomillashtirish, texnologiyalarni rivojlantirish va samaradorligini oshirish.
Tadqiqotning usullari va ilmiy yangiligi: Kuzatish, soʻrovnoma, tahlil, umumlashtirish, tajriba-sinov kabi usullardan foydalanilgan. Ilmiy yangiligi nutqiy kompetensiyalarni matn turlari orqali rivojlantirish modelini takomillashtirishda interaktiv tarzdagi subyektiv faoliyatni integrasiyalashga asoslangan.
Tadqiqotning amaliy natijalari: Ona tili fanini innovatsion metodlar bilan oʻqitishga qaratilgan oʻquv-metodik qoʻllanmalar nashr etilgan va ta'lim amaliyotiga tatbiq etilgan.
Xulosa: Dissertatsiya tadqiqoti natijasida 8-sinf oʻquvchilarining nutqiy kompetensiyalarini matn turlari orqali rivojlantirish samaradorligi oʻrtacha 1.15% ga yuqori ekanligi aniqlangan va tadqiqot samarali ekanligi isbotlangan.
Tavsiyalar: Oʻquvchilarning nutqiy kompetensiyalarini matn turlari orqali rivojlantirishning modulli texnologiyalarini va pedagogik imkoniyatlarini takomillashtirish boʻyicha tavsiyalar berilgan.