Фарғона водийси шароитида гилоснинг асосий зараркунандаларини ўрганиш ва улар сонини бошқаришнинг илмий асослари
Ushbu tadqiqotda O‘zbekistonning Farg‘ona vodiysi sharoitida yetishtiriladigan gilos ekinining asosiy zararkunandalari, ularning biologik xususiyatlari, tarqalishi, zararli ta'siri va ularni samarali boshqarish usullari atroflicha o'rganilgan. Tadqiqot natijalari bo'yicha gilosning asosiy zararkunandalarini aniqlash, ularning populyatsiyasini nazorat qilish hamda ekologik xavfsiz kurash usullarini ishlab chiqish bo'yicha ilmiy asoslar yaratilgan. Tadqiqotda kimyoviy va biologik vositalarning samaradorligi baholangan hamda ularni qo'llash bo'yicha tavsiyalar ishlab chiqilgan. Tadqiqot natijalari qishloq xo'jaligi amaliyotiga joriy etish uchun tavsiya etilgan.
Asosiy mavzular
- Gilos zararkunandalarining turlari va ularning Farg‘ona vodiysidagi tarqalishi: Farg‘ona vodiysi sharoitida gilos agrobiotopida uchrovchi 22 turdagi zararkunanda aniqlangan, ularning klassifikatsiyasi, tarqalishi va dominan t turlari belgilangan.
- Asosiy zararkunandalarning biologiyasi va ekologiyasi: Gilosning asosiy zararkunandalari, jumladan, olcha shilliq арракаши (Caliroa cerasi L.), kulrang kurtak uzunbu'runi (Sciaphobus squalidus Gyll.) va oddiy o'rgimchak kana (Tetranychus urticae Koch.)ning biologik xususiyatlari, rivojlanish davrlari va zararli ta'siri o'rganilgan.
- Zararkunandalarga qarshi kurash choralari: Gilos zararkunandalariga qarshi kurashda mikro-biologik vositalar (Helitec preparati) va kimyoviy vositalarning (Escape, Нурелл Экстра, Карат Голд va boshqalar) samaradorligi aniqlangan va ularni qo'llash bo'yicha amaliy tavsiyalar ishlab chiqilgan. Optimal ishlov berish muddatlari va me'yorlari belgilangan.
- Tabiiy entomofaglarning o'rni va ahamiyati: Gilos agrobiotopida mavjud 48 turdagi tabiiy entomofaglar aniqlangan va ularning zararkunandalarni biologik nazorat qilishdagi o'rni va ahamiyati ko'rsatilgan.
- Iqtisodiy samaradorlik: Qishloq xo'jaligi texnologiyalarini qo'llashning iqtisodiy samaradorligi tahlil qilingan. Mikro-biologik va kimyoviy vositalarning qo'llanilishi natijasida hosilni saqlab qolish va iqtisodiy samaradorlikni oshirish bo'yicha ko'rsatkichlar keltirilgan.