Асалширали ўрмон ўсимликларини тур таркиби, гуллаш давомийлиги ва асал маҳсулдорлигини тадқиқ қилиш (Сурхондарё вилояти шароитида)
Ushbu dissertatsiya avtoreferati Surxondaryo viloyati sharoitida asalshira o'simliklarining tur tarkibi, gullash davomiyligi va asal mahsuldorligini o'rganishga bag'ishlangan. Tadqiqotda viloyatning cho'l, adir va tog'li hududlarida tarqalgan o'simliklarning bioekologik xususiyatlari, ularning gullash davri, nektar va asal mahsuldorligi hamda asalchilikda ulardan samarali foydalanish masalalari ilmiy asosda ko'rib chiqilgan. Tadqiqot natijalari O'zbekistonning qishloq xo'jaligini rivojlantirish va asalchilikni yanada yuksaltirishga qaratilgan davlat dasturlarini amalga oshirishga hissa qo'shadi.
Asosiy mavzular
- Surxondaryo viloyatining asalshira o'simliklari: Tadqiqotda Surxondaryo viloyatining 59 oila, 270 turkum va 668 turdan iborat asalshira o'simliklari florasi o'rganilgan. Ularning tur tarkibi, tarqalish dinamikasi, hayotiy shakllari va biologik xususiyatlari tahlil qilingan. Cho'l, adir va tog'li hududlarda o'sadigan o'simliklarning nektar va asal mahsuldorligi aniqlangan.
- O'simliklarning gullash davri va muddatlari: Madaniy va yovvoyi asalshira o'simliklarining gullash davri va muddatlari aniqlanib, fenologik kalendarlari tuzilgan. Bu ma'lumotlar asalchilikni tashkil etishda muhim ahamiyatga ega.
- Nektar va asal mahsuldorligi: Turli hududlarda o'sadigan asalshira o'simliklarining nektar va asal mahsuldorligi miqdoriy jihatdan baholangan. Xususan, bahorgi raps va anissimon lofant kabi o'simliklarning asalchilikdagi ahamiyati ko'rsatilgan.
- Asalchilikda o'simliklardan samarali foydalanish: Tadqiqot natijalari asosida asalchilikda o'simliklardan samarali foydalanish bo'yicha tavsiyalar ishlab chiqilgan. Ko'chmanchi asalchilikni yo'lga qo'yish, asal hosildorligini oshirish va iqtisodiy samaradorlikni ko'tarish bo'yicha takliflar berilgan.