Цирроз печени. Семиотика заболевания
Ushbu o'quv-metodik qo'llanma jigar sirrozi va uning semiyotikasi mavzusiga bag'ishlangan bo'lib, tibbiyot talabalariga mo'ljallangan. Unda jigarning anatomiyasi va fiziologiyasi, metabolizmda uning roli, jigar kasalliklari semiyotikasi, o't pufagi bilan bog'liq jarayonlar, jigar sirrozi etiologiyasi, patofiziologiyasi, klassifikatsiyasi, klinik ko'rinishlari, diagnostikasi, davolash va prognozi keng qamrovli bayon etilgan. Qo'llanmada jigar sirrozining turli shakllari, ularning klinik belgilari, bemorlarni tekshirish usullari, laborator va instrumental tadqiqotlar, shuningdek, kasallikning rivojlanish bosqichlari va og'irligini baholash usullari batafsil tushuntirilgan. Shuningdek, jigar sirrozining asoratlari va ularni davolash yuzasidan ham ma'lumotlar berilgan.
Asosiy mavzular
- Jigar sirrozining umumiy ma'lumotlari: Jigar sirrozining ta'rifi, klassifikatsiyasi, rivojlanish sabablari (etiologiyasi) va uning jismoniy tuzilishiga ta'sir etuvchi omillar (patofiziologiya) haqida ma'lumot.
- Jigar sirrozining epidemiologiyasi va etiologiyasi: Dunyo bo'ylab jigar sirrozi bilan kasallanish darajasi, asosiy sabablar (alkogol, virusli gepatitlar, metabolik kasalliklar) va ularning ta'siri, jinsiy va yoshga bog'liq xususiyatlari.
- Jigar sirrozining patofiziologiyasi: Jigar hujayralarining shikastlanishi, fibroz rivojlanishi, jigar to'qimalarining qayta tuzilishi va qon aylanishining buzilishi mexanizmlari.
- Jigar sirrozining klassifikatsiyasi: Jigar sirrozini tasniflashning turli usullari (morfologik, etologik, og'irligi bo'yicha) va Xalqaro kasalliklar tasnifiga (XKT-10) muvofiq turlari.
- Jigar sirrozining klinik ko'rinishlari: Jigar sirrozining umumiy va xos simptomlari (sariqlik, asteniya, ko'krak qafasi og'rig'i, dispeptik va gemorragik sindromlar), portal gipertenziya va jigar yetishmovchiligi belgilari.
- Jigar sirrozini tashxislash: Anamnez yig'ish, bemorni ob'ektiv tekshirish (palpatsiya, perkussiya), laborator va instrumental tadqiqotlar (qon, siydik, UZI, KT, biopsiya) natijalarini baholash.
- Jigar sirrozining davolash: Davolashning asosiy yo'nalishlari (kasallikni qo'zg'atuvchi sabablarni bartaraf etish, asoratlarni oldini olish va davolash), parhez, dori-darmonlar, jarrohlik muolajalari va jigar transplantatsiyasi.
- Jigar sirrozining asoratlari: Jigar sirrozining asosiy asoratlari (asstit, jigar ensafalopatiyasi, portal gipertenziya, qon ketishlar) va ularni davolash usullari.
- Jigar sirrozini baholash shkalalari: Bemor ahvolini baholash uchun Child-Pugh shkalasi va uning ahamiyati.
- Amaliy mashg'ulotlar: Bemorlarni tekshirish, jumladan, jigar palpatsiyasi va perkussiyasi bo'yicha amaliy ko'nikmalarini shakllantirishga qaratilgan mashg'ulotlar va testlar.