«Узумчилик» фанидан лаборатория ишлари ва амалий машғулотларни бажариш учун ўқув қўлланма
Ushbu oʻquv qoʻllanma Oʻzbekiston Respublikasi Qishloq va suv xoʻjaligi vazirligi tomonidan tasdiqlangan boʻlib, agronomiya fakulteti talabalariga uzumchilik fanidan laboratoriya va amaliy mashgʻulotlarni bajarish uchun moʻljallangan. Qoʻllanmada uzum yetishtirishning biologik asoslari, morfologiyasi, agrotexnikasi va rayonlashtirilgan navlari haqida maʼlumotlar berilgan.
Asosiy mavzular
- Tokning tuzilishi va morfologiyasi: Tok oʻsimligining ildiz tizimi, poyasi, barglari, generativ organlari (gullari, mevalari) tuzilishi va vazifalari batafsil yoritilgan. Ildizning morfologik va anatomik tuzilishi, shuningdek, yer ustki va yer ostki qismlarining rivojlanish xususiyatlari ko'rsatilgan.
- Tokzor hududini tashkil etish: Tokzor barpo qilish uchun yer tanlash, hududni kvartallarga boʻlish, yoʻllarni rejalashtirish, sugʻorish tizimini oʻrnatish, va boshqa zarur infratuzilma elementlarini tashkil etish masalalari ko'rib chiqilgan. Shuningdek, tok qatorlarining yoʻnalishi va ularni shamoldan himoya qilish usullari ham keltirilgan.
- Uzum navlarini o'rganish: Oʻzbekistonda rayonlashtirilgan uzum navlarining morfologik belgilari, agrobiologik xususiyatlari va texnologik farqlari aniqlangan. Xuraki va mayizbop navlar tavsifi, shuningdek sharob ishlab chiqarish uchun ishlatiladigan navlarning xususiyatlari keltirilgan.
- Tok ko'chatlarini tayyorlash: Qalamchalarni tayyorlash usullari, ularni saqlash, ekishga tayyorlash jarayoni, parvarishlash va ko'chat yetishtirish bosqichlari batafsil bayon etilgan.
- Toklarni kesish: Tok tuplarini shakllantirish, meva berishini tartibga solish maqsadida turli kesish usullari bilan tanishish, kesish muddatlari va ish qurollariga talablar yoritilgan.
- Oziqlantirish va sug'orish: Tokzorga organik va mineral o'g'itlar solish me'yorlarini hisoblash, sug'orish usullari, muddatlari va me'yorlari keltirilgan.
- Hosildorlikni aniqlash va hosilni yig'ishtirish: Bo'lajak hosildorlikni aniqlash usullari bilan tanishish, hosilni yig'ishtirish va uni qayta ishlashga topshirish.
- Agrotexnik tadbirlar: Uzum yetishtirishning yillik taqvimiy rejasini, zarur ishlar hajmini, muddatlarini va resurslarni aniqlashni o'z ichiga oladi.