G‘arbiy tyan-shanda grek yong‘og‘ining istiqbolli shakllarini tanlash va tabiiy kо‘payishining ekologik asoslari

Ushbu avtoreferat O'zbekistonning G'arbiy Tyan-Shan hududidagi tabiiy yong'oqzorlarini o'rganish, istiqbolli shakllarni tanlash va ularning tabiiy ko'payishini rivojlantirishning ekologik asoslarini tadqiq etadi. Tadqiqotda bahorgi sovuqlarning zararlanish darajasi, vegetatsiya davomiyligi, meva sifat ko'rsatkichlari hamda tabiiy o'sish areallarini aniqlash bo'yicha keng qamrovli ishlar olib borilgan. Tadqiqot natijasida Parkent-2, Gazalkent-3, Sijjak-1 va Xumson-5 kabi istiqbolli shakllar aniqlanib, ularni keng ko'lamda foydalanishga tavsiya etilgan.

Asosiy mavzular

G'arbiy Tyan-Shandagi tabiiy yong'oqzorlarning holati va tabiiy ko'payishini baholash: Qishloq xoʻjaligi fanlari boʻyicha falsafa doktori (PhD) dissertatsiyasi mavzusi Oʻzbekiston Respublikasi Oliy attestatsiya komissiyasida B2020/1.PhD/Qx884 raqam bilan roʻyxatga olingan. Dissertatsiya Toshkent davlat agrar universitetida bajarilgan. Avtoreferat uch tilda (oʻzbek, rus, ingliz) chop etilgan. Tadqiqotning obyekti Grek yongʻogʻining tabiiy yongʻoqzorlari va istiqbolli shakllari, tarqalish areali hisoblanadi.
Grek yongʻogʻi shakllarining istiqbolli shakllarini kompleks baholash natijalari: Tadqiqotda 10 dan ortiq shakllar baholanib, ular orasida Parkent-2 (57,2%) va Xumson-5 (57,8%) shakllari istiqbolli ekanligi aniqlangan. Shakllarning meva sifat koʻrsatkichlari, yongʻoq magʻzining chiqish darajasi, sovuqqa va qurgʻoqchilikka chidamliligi kabi omillar hisobga olingan.
Grek yongʻogʻining tabiiy tarqalishi va tabiiy koʻpayishini baholash: G'arbiy Tyan-Shanning tabiiy yongʻoqzor tarqalgan hududlaridan olingan tahlillar natijasida, iqlim omillari ta'sirida yong'oqzorlarning maydoni qisqarishi bashorat qilingan. MaxEnt dasturi yordamida bioiqlim modeli yaratilgan.