Vallarni buralishga hisoblash
Ushbu uslubiy ko'rsatma "Texnik mexanika" fani bo'yicha "Vallarni buralishga hisoblash" mavzusini o'z ichiga oladi. Unda val deformatsiyasining nazariy asoslari, buralish deformatsiyasi, burovchi moment, nisbiy buralish burchagi va ularning hisoblash usullari batafsil yoritilgan. Ko'rsatmada valning mustahkamlik va bikrlik shartlari, turli kesimli vallarning diametrini aniqlash, buralish burchaklarini hisoblash va epryuralarini qurish bo'yicha namunaviy masalalar va ularning yechimlari keltirilgan. Shuningdek, O'zbekiston Respublikasi Oliy ta'lim, fan va innovatsiyalar vazirligi hamda Namangan muhandislik-qurilish instituti talablariga mos ravishda uslubiy tavsiyalar berilgan.
Asosiy mavzular
- Buralish deformatsiyasi nazariyasi: Bu mavzuda buralish deformatsiyasining mohiyati, uning sabablari, burovchi moment va uning valga ta'siri, shuningdek, buralishda yuzaga keladigan ichki kuchlar va ularning miqdoriy baholanishi haqida ma'lumot beriladi.
- Nisbiy buralish burchagi va uning hisoblash usullari: Mavzu valning bir uzunlik birligiga nisbatan buralish burchagi (nisbiy buralish burchagi) tushunchasi, uni aniqlash formulalari va shu bilan bog'liq bo'lgan GIq ko'rsatkichi (buralishda val kesimining bikrligi) haqida so'z yuritadi.
- Val kesimining mustahkamlik va bikrlik shartlari: Bu qismda valning mustahkamligini (ya'ni, undagi urinma kuchlanishlarning ruxsat etilgan qiymatdan oshmasligini) va bikrligini (ya'ni, buralish burchaklarining ruxsat etilgan qiymatdan oshmasligini) ta'minlovchi shartlar va ulardan kelib chiqadigan talablar keltirilgan.
- Val diametrini aniqlash va epryuralar qurish: Mavzu turli xil kesimli (yaxlit va xalqasimon) vallar uchun mustahkamlik va bikrlik shartlari asosida diametrni aniqlash usullarini, shuningdek, burovchi moment va buralish burchaklari epryuralarini qurish tartibini o'rgatadi.