O‘ta yuqori chastotali nurlanish yordamida mahalliy donni qayta ishlash texnologiyasini takomillashtirish

Ushbu dissertatsiya ishi Oʻzbekiston Respublikasi agrosanoat majmuining muhim tarmoqlaridan biri boʻlgan donni qayta ishlash sanoatida mahalliy gʻalla navlaridan yuqori sifatli un olish texnologiyasini takomillashtirishga bagʻishlangan. Tadqiqotda Oʻrta Osiyo mintaqasida yetishtiriladigan va nonvoylik xossalari past boʻlgan mahalliy bugʻdoy navlarini yuqori chastotali (SHF) nurlanish yordamida qayta ishlash texnologiyasini takomillashtirish hamda bu jarayonda samaradorlikni oshirish boʻyicha ilmiy-amaliy ishlar amalga oshirilgan. Xususan, bugʻdoy donini tayyorlashda gidrotermik ishlov berish jarayonining ahamiyati, uning sifatiga taʼsir etuvchi omillar, jumladan, SHF nurlanishining taʼsiri atroflicha oʻrganilgan. Tadqiqot natijalari asosida yangi texnologiyalar ishlab chiqilib, ularning iqtisodiy samaradorligi ham hisoblab chiqilgan.

Asosiy mavzular

• Donni qayta ishlash texnologiyasini takomillashtirish: Mahalliy gʻalla navlaridan, xususan, past nonvoylik xususiyatlariga ega bugʻdoy navlaridan yuqori sifatli un olish texnologiyasini takomillashtirishga qaratilgan tadqiqotlar. Bu jarayonda yuqori chastotali (SHF) nurlanishdan foydalanishning samaradorligi oʻrganilgan.
• SHF nurlanishining bugʻdoy doniga taʼsiri: Bugʻdoy donini gidrotermik ishlov berish jarayonida SHF nurlanishining taʼsiri, jumladan, donning fizik-kimyoviy, texnologik va biologik xossalariga taʼsirini oʻrganish. Natijada, SHF nurlanishi donning sifatini yaxshilash, kleykovinani mustahkamlash va uning nonvoylik xususiyatlarini oshirishga yordam berishi aniqlangan.
• Xamir tayyorlash va non pishirish texnologiyasi: SHF nurlanishidan oʻtkazilgan bugʻdoy donidan olingan undan xamir tayyorlashning oparali va tezlashtirilgan usullarining tadqiqi. Optimal parametrlar aniqlanib, nonning sifati va isteʼmolga yaroqliligini oshirishga qaratilgan tavsiyalar ishlab chiqilgan.
• Iqtisodiy samaradorlikni baholash: Tadqiqot natijalarini joriy etishdan kutilayotgan iqtisodiy samarani hisoblash. Yangi texnologiyalarni joriy etish orqali mehnat va energiya sarfini kamaytirish, ishlab chiqarish tannarxini pasaytirish va samaradorlikni oshirishga erishish mumkinligi koʻrsatilgan.