J. Oldrij romanlarida “Britaniya Imperiyasi” freymi modelining voqelanishi
Ushbu dissertatsiya J. Oldrijning "sharq" romanlarida "Britaniya Imperiyasi" freymi modelining realizatsiyasini, uning tuzilishini, slotlarini, sub'ektlarini va "do'st/begona" konseptual oppozitsiyasining mavjudligini motivlashtirishini ko'rib chiqadi. Tadqiqot kognitiv adabiyotshunoslik nuqtai nazaridan freym modelini tahlil qilishga qaratilgan bo'lib, bu zamonaviy tilshunoslik va adabiyotshunoslikning dolzarb muammolarini ochib beradi. Tadqiqotda J. Oldrijning beshta asosiy romani (Diplomat, Heroes of the Desert Horizons, I don't want him to die, Mountains and Weapons, Mockery in arms) tahlil qilingan. "Britaniya Imperiyasi" freymi modelining tuzilishi, slotlari (neft, siyosat), "ingliz" va "toj xizmatkorlari" personaj kontseptlari "oʻziniki/begona" ikkilik oppozitsiyasidagi ifodasi, shuningdek, milliy "makon" va qahramon modalligiga toʻgʻridan-toʻgʻri mutanosib ravishda "oʻziniki/begona" konseptual qarama-qarshiligiga mustaqil va segment sifatida kiradigan "Englishman" badiiy kontseptining ko'p qirraliligi va koʻp funksiyaliligi isbotlangan. Tadqiqotning amaliy natijalari oliy oʻquv yurtlarida chet tillarni oʻqitish uchun muhim boʻlib, badiiy matnni sharhlash, lingvistik stilistika va matnning filologik tahlili bo'yicha darslarda foydali boʻlishi mumkin.
Asosiy mavzular
- J. Oldrijning "sharq" romanlari va "Britaniya Imperiyasi" freymi: Ushbu bo'limda J. Oldrijning "sharq" romanlari, jumladan, "Diplomat" romani tahlil qilinadi. "Britaniya Imperiyasi" freymi modeli, uning slotlari (neft, siyosat), "ingliz" va "toj xizmatkorlari" personaj kontseptlari, "oʻziniki/begona" konseptual qarama-qarshiligi hamda "Englishman" badiiy kontseptining ko'p qirraliligi va koʻp funksiyaliligi o'rganiladi. Bu freym modelining tuzilishi va rivojlanishi J. Oldrijning shaxsiy tajribasi va siyosiy qarashlarini aks ettirishi ta'kidlanadi.
- Kognitiv adabiyotshunoslik va freym tahlili: Tadqiqot kognitiv adabiyotshunoslikning nazariy muammolari va istiqbollari, badiiy matnning strukturaliligi va arxitektonikasini o'rganadi. Freym modeli tahlili badiiy matnni ijodkor nuqtai nazaridan chuqurroq oʻrganish imkonini beradi. Kognitiv-freym tahlili lingvistik, lingvokulturologiya, psixolingvistika, matn lingvistikasi va lingvopoetika kabi fanlar bilan bog'liq.
- "Svoy/Chuzhoy" konseptual oppozitsiyasining tahlili: Uchinchi bob "Svoy/Chuzhoy" konseptual oppozitsiyasining J. Oldrijning "sharq" romanlarida namoyon bo'lishini tahlil qiladi. Ushbu oppozitsiyaning siyosiy, ijtimoiy, milliy, psixologik va axloqiy jihatlari ochib beriladi. Qahramonlarning oʻzini identifikatsiyalashdagi inqirozi va "sharq" madaniyatiga moslashuvi ko'rib chiqiladi. "Svoy/Chuzhoy" oppozitsiyasi romanda turli vaziyatlarda va turli personajlar misolida transformatsiyaga uchrashi ko'rsatiladi.