Табиий газ таркибидан меркаптанларни тозалаш усулларини тадқиқ қилиш
Ushbu kitob tabiiy gazni qayta ishlash texnologiyalariga bag'ishlangan bo'lib, gaz tarkibidagi oltingugurtli birikmalarni tozalash usullari, gaz kondensatlarini tayyorlash, gazni fraksiyalarga ajratish, va gazni gidratlardan himoya qilish kabi masalalarni o'z ichiga oladi. Kitobda ishlab chiqarish jarayonlari, qurilmalarning tuzilishi, kimyoviy va fizikaviy xususiyatlar hamda texnologik sxemalar batafsil yoritilgan.
Asosiy mavzular
- Gaz va gazokondensatlarning tavsifi: Gaz va gazokondensatlarning fizik-kimyoviy xususiyatlari, tarkibi, ularning neft va yo'ldosh gazlardagi miqdori, gaz holatidagi parafin uglevodorodlar haqida ma'lumot beriladi.
- Gazni qayta ishlash zavodlaridagi texnologik jarayonlar: Gazni benzinlash, past haroratli kondensatsiya, rektifikatsiya, absorpsiya, adsorpsiya kabi asosiy texnologik jarayonlar va ularning qurilmalari, xomashyo va mahsulotlar tahlili keltirilgan.
- Tabiiy gazlarni qayta ishlashga tayyorlash va gaz gidratlari hosil bo'lishining oldini olish: Gazni kompleks tayyorlash qurilmasi (GKTQ), kondensatni tayyorlash qurilmasi, DEGni tiklash qurilmasi haqida ma'lumotlar berilgan. Gidrat hosil bo'lishining oldini olish usullari tushuntirilgan.
- Gaz tarkibidagi vodorod sulfid va merkaptanlarni aniqlash: Gaz tarkibidagi vodorod sulfid (H2S) va merkaptanlarni (RSH) aniqlash tajriba qurilmasining tuzilishi va ishlash tartibi batafsil tasvirlangan.
- Gaz tarkibidagi oltingugurt (IV) oksidini aniqlash tajriba qurilmasi: Gaz tarkibidagi oltingugurt (IV) oksidini (SO2) aniqlash tajriba qurilmasining tuzilishi va uni ishga tayyorlash usullari ko'rsatilgan.
- Merkaptanlarning fizik-kimyoviy xususiyatlari: Merkaptanlarning haroratga bog'liq holda bug' bosimi, etilmerkaptanning to'yingan bug' bosimi, alkanollarning fizik-kimyoviy xususiyatlari, alkanolarning doimiy bosimdagi issiqlik sig'imi, tiollarning suvda va ishqorda eruvchanligi, uglevodorodlar bilan hosil qilgan azeotroplari keltirilgan.
- Oltingugurtli organik birikmalardan tozalash: Tabiiy gaz tarkibidagi oltingugurtli birikmalardan tozalash usullari, past haroratli absorpsiya jarayoni va texnologik tizim sxemalari muhokama qilingan.