Ma’naviy salohiyat – ijtimoiy taraqqiyot manbai
Ushbu dissertatsiya mavzusi: “Ma'naviy salohiyat – ijtimoiy taraqqiyot manbai”. Tadqiqot ma'naviy salohiyatining ijtimoiy-falsafiy xususiyatlarini va ijtimoiy taraqqiyotning manbai sifatidagi imkoniyatlarini ochib berishga bag'ishlangan. Tadqiqotda jamiyat ma'naviy salohiyatini shakllantiruvchi omillar, uning mazmuni va tarkibi, uni yuksaltirish yo'llari, shuningdek, O'zbekistonda ma'naviy salohiyatning o'ziga xos xususiyatlari va undagi o'zgarishlar tadqiq etilgan. Ma'naviy salohiyatni ijtimoiy taraqqiyot manbai sifatida yuzaga keltirishda davlatning roli hamda O'zbekistonda ma'naviy salohiyatni yuksaltirish istiqbollari tahlil etiladi. Tadqiqot natijalari ilm-fan, ta'lim, tarbiya va ma'naviyat sohalaridagi islohotlarni rivojlantirishda va jamiyatni yanada yuksaltirishda muhim ahamiyat kasb etadi.
Asosiy mavzular
- Ma'naviy salohiyat tushunchasining ilmiy definitsiyasini ishlab chiqish: Ma'naviy salohiyat jamiyatning ijtimoiy ong shakllarini rivojlantirish, oʻz a'zolari dunyoqarashi va ma'naviy olamini yuksaltirish, ko'p asrlik ma'naviy merosni asrash va kelgusi avlodlarga yetkazish, ma'naviy xavfsizlikni ta'minlash borasida qoʻllanilishi mumkin boʻlgan imkoniyatlari, vositalari, zahiralari yigʻindisidir.
- Jamiyat ma'naviy salohiyatining shakllanganligi darajasini aniqlash mezonlari: Jamiyatning ma'naviy salohiyatining shakllanganligi darajasi ma'naviy-ruhiy muhit, jamiyat a'zolarining madaniy saviyasi, milliy g'oya va mafkuraning ijtimoiy mavqei, ijodiy tafakkurga ega kishilar soni, yangi ilmiy ta'limotlar va kashfiyotlar soni, ma'naviy yuksalishga undovchi san'at asarlari soni, kishilarning ma'naviy merosga munosabati, ma'naviy xavfsizlik darajasi kabi mezonlarga qarab aniqlanadi.
- Ma'naviy salohiyatning ijtimoiy taraqqiyotdagi roli: Ma'naviy salohiyatning ijtimoiy taraqqiyotni ta'minlovchi, uning sur'atlarini jadallashtiruvchi muhim omillardan biri boʻlib xizmat qiladi. Jamiyat ma'naviy salohiyatining yuksala borgani sayin iqtisodiy taraqqiyot, ijtimoiy barqarorlik, siyosiy liberalizm va ma'naviy madaniyat rivojlanadi.
- Oʻzbekistonda ma'naviy salohiyatga tahdid solayotgan omillar: Oʻzbekiston ma'naviy salohiyatiga xavf tug'diradigan omillar koʻpaya boshlagan, jumladan, ma'naviy-ruhiy muhitni buzadigan, ma'naviy qashshoqlikni keltirib chiqaradigan, mafkuraviy nigilizmni kuchaytiradigan, ijodkor nufuziga putur yetkazadigan, ilmiy izlanishlarni toʻgʻri tashkil qilish, amalga oshirish va baholashga to'siq boʻladigan, kishilar badiiy didini buzadigan, ma'naviy merosni sifatli asrashga xalal beradigan omillar hamda tashqi ma'naviy tahdidlar ma'naviy-ruhiy muhitga, jamiyat a'zolari madaniy saviyasiga, milliy g'oya va mafkuraga, ilm-fan rivojiga, milliy adabiyot va san'atga, ma'naviy merosga, mamlakatning ma'naviy xavfsizligiga rahna solmoqda.
- Ma'naviy salohiyatni yuksaltirish istiqbollari: Jamiyat ma'naviy salohiyatini yuksaltirishning asosiy yo'nalishlari davlatning ma'naviy siyosatini takomillashtirish va jamiyat ma'naviy salohiyatidan oqilona foydalanish istiqbollarini belgilashdir. Bular mamlakatning barqaror ijtimoiy-iqtisodiy rivojlanishiga, ijtimoiy himoya tizimini rivojlantirishga, aholi uchun qulay ekologik sharoitlarni yaratishga, adolatli va zamonaviy davlatni barpo etishga, suverenitet va xavfsizlikni ta'minlashga qaratilgan.