"Balalar psixologiyası" páninen lekciya tekstı

Ushbu kitob bolalar psixologiyasi faniga bag'ishlangan bo'lib, unda bolalarning ruhiy rivojlanishi, uning qonuniyatlari, xususiyatlari va bu jarayonga ta'sir etuvchi omillar hamda uslublar atroflicha o'rganiladi. Kitobda bolalar psixologiyasining predmeti, tarixi, izlanish usullari, psixik rivojlanish nazariyalari, shuningdek rus psixologlarining bu sohadagi hissalari yoritilgan. Turli yosh davrlarida bolalarning psixologik rivojlanish xususiyatlari, xususan, chaqaloqlik, ilk bolalik, maktabgacha ta'lim yoshidagi bolalarning hissiy, aqliy, ijtimoiy rivojlanishlari, o'z-o'zini anglash va motivatsiya, sensor tarbiya, sensor dunyoqarash, maktabga tayyorlanish va o'yin faoliyatlarining psixologik jihatlari batafsil tahlil qilingan. Shuningdek, kitobda bola shaxsining shakllanishida oila va jamiyatning o'rni, tarbiyachi faoliyati va pedagogik munosabatlar kabi muhim masalalar ham ko'rib chiqilgan.

Asosiy mavzular

Bolalar psixologiyasining predmeti va tarixi: Bolalar psixologiyasi fanining predmeti, uning bolalarning psixik rivojlanishi va shaxsiy xususiyatlarining shakllanishini o'rganishi, fan tarixida o'z o'rnini bosib o'tgan asosiy nazariyalar va tadqiqotlar haqida ma'lumot beradi. Shuningdek, psixik rivojlanishning umumiy qonuniyatlari va bolalik davrlarining xususiyatlari ham tushuntiriladi.
Bolalar psixologiyasini o'rganish usullari: Bolalar psixikasini o'rganishda qo'llaniladigan asosiy usullar, jumladan, kuzatish, eksperiment, suhbat, so'rovnoma (anketa), test metodlari va biografik usullar haqida ma'lumot beradi. Har bir usulning o'ziga xos xususiyatlari va qo'llanilish doirasi tushuntiriladi.
Psixik rivojlanish nazariyalari: Bolalarning psixik rivojlanishini tushuntirib beruvchi turli nazariyalar, jumladan, biogenetik va sotsiogenetik yondashuvlar, L.S. Vygotskiy, J. Piaget va boshqa psixologlarning nazariyalari haqida so'z yuritadi. Bu nazariyalarning asosiy g'oyalari va farqlari yoritilgan.
Yosh davrlarida bolalar psixologiyasi: Bolalik davrining turli bosqichlarida (chaqaloqlik, ilk bolalik, maktabgacha yosh) bolalarning psixik rivojlanish xususiyatlari, ularning hissiy, aqliy, ijtimoiy va ma'naviy rivojlanishlari, shu davrga xos o'ziga xosliklar batafsil tahlil qilingan. Har bir yosh davrining o'ziga xos muammolari va ularni hal qilish yo'llari ko'rsatilgan.
Bolalarda o'z-o'zini anglash va motivatsiya: Bolalarda o'z-o'zini anglashning shakllanishi, ularning o'z qobiliyatlari va kuchlarini tushunishi, shuningdek, harakatlarini rag'batlantiruvchi motivlar haqida ma'lumot beradi. Bu jarayonlarning tarbiya jarayonidagi ahamiyati tushuntiriladi.
Sensor tarbiya: Bolalarning sensor qobiliyatlarini rivojlantirish, dunyoni ko'rish, eshitish, ta'm bilish va boshqa hissiy idrok etish jarayonlarini o'rgatishning ahamiyati va usullari haqida ma'lumot beradi.
Maktabga psixologik tayyorgarlik: Maktabga tayyorlanayotgan bolalarning intellektual, ijtimoiy va hissiy tayyorgarliklari, maktab jarayoniga moslashishda yuzaga keladigan qiyinchiliklar va ularni yengish yo'llari haqida so'z yuritadi.
Bolalarning o'yin faoliyati: Bolalar hayotida o'yinning o'rni, uning psixik rivojlanishdagi ahamiyati, turli o'yin turlari va ularning bolalarga ta'siri tahlil qilingan. Syujetli-rolli o'yinlarning bolalar shaxsini shakllantirishdagi roli alohida ta'kidlangan.