Badiiy diskursda insonning ruhiy-emotsional holatini tasvirlashning lingvokognitiv xususiyatlari (ingliz va o‘zbek tillari misolida)
Ushbu avtoreferat D.S. Narzullaeva tomonidan bajarilgan «Badiiy diskursda insonning ruhiy-emotsional holatini tasvirlashning lingvokognitiv xususiyatlari (ingliz va oʻzbek tillari misolida)» mavzusidagi falsafa doktori (PhD) dissertatsiyasining qisqacha mazmunini oʻz ichiga oladi. Dissertatsiyada badiiy diskursda insonning ruhiy-emotsional holatini tasvirlashning lingvokognitiv, stilistik va pragmatik jihatlari, shuningdek, ingliz va oʻzbek tillaridagi badiiy matnlarda bu holatlarni tasvirlash usullari tahlil qilingan. Tadqiqotda emotsiyalarni ifodalovchi lingvistik vositalar, jumladan, leksik-stilistik, frazeologik va sintaktik jihatlar koʻrib chiqilgan hamda tarjima jarayonidagi qiyosiy-taqqoslama tahlillar asosida tavsiyalar ishlab chiqilgan. Tadqiqotning ilmiy va amaliy ahamiyati, asosiy xulosalari va natijalari ham bayon etilgan.
Asosiy mavzular
- Badiiy diskursda insonning ruhiy-emotsional holatini tasvirlashning lingvokognitiv xususiyatlari: Dissertatsiyaning asosiy maqsadi badiiy diskursda insonning ruhiy-emotsional holatini tasvirlashning lingvokognitiv, stilistik va pragmatik jihatlarini aniqlashdan iborat. Tadqiqotda ingliz va oʻzbek tillaridagi badiiy matnlar tahlil qilinib, insonning ichki dunyosini aks ettiruvchi til vositalari, emotsiyalarni ifodalash usullari oʻrganilgan.
- Ingliz va oʻzbek tillaridagi badiiy matnlarda emotsiyalarni tasvirlash: Ushbu qismda ingliz va oʻzbek tillaridagi badiiy asarlarda insonning psixologik-emotsional holatini tasvirlashdagi oʻxshashliklar va farqlar aniqlangan. Leksik-stilistik va sintaktik xususiyatlar, frazeologizmlar hamda boshqa lingvistik vositalarning roli tahlil qilingan.
- Badiiy personaj psixologiyasini lingvokognitiv jihatdan tahlil qilish: Dissertatsiyada badiiy personajning ichki dunyosini, uning hissiyot va kechinmalarini aks ettirishda til vositalarining oʻrni va ahamiyati koʻrsatilgan. Personaj nutqining lingvistik va kognitiv xususiyatlari, emotsional holatini ifodalash mexanizmlari tadqiq etilgan.
- Badiiy matnni tarjima qilishda lingvistik vositalardan foydalanish: Tadqiqotda ingliz va oʻzbek tillaridagi badiiy matnlarda insonning psixik holatini tasvirlashda qoʻllanilgan lingvistik vositalarni tarjima qilish boʻyicha tavsiyalar ishlab chiqilgan. Tarjima jarayonida adekvatlik va ekvivalentlik masalalariga e'tibor qaratilgan.