Fizika 11-klass ushın sabaqlıq
Ushbu kitob o'rta umumta'lim maktablarining 11-sinf o'quvchilari uchun mo'ljallangan bo'lib, fizika fanining asosiy bo'limlarini o'z ichiga oladi. Kitobda magnit maydoni, elektromagnitlik induksiya, elektromagnit tebranishlar va to'lqinlar, optika, relyativistik nazariya, kvant fizikasi, atom va yadro fizikasi, atom energetikasining fizikal asoslari, elektromagnit to'lqinlar va ularning tarqalishi, fotoeffekt, lazer va radioaktivlik kabi muhim mavzular yoritilgan. Har bir bo'lim mavzularning qisqacha nazariy qismi, tushuntirishlari va masalalar yechish usullari bilan boyitilgan. Kitob oxirida esa mavzularni mustahkamlash uchun test topshiriqlari va savollar berilgan.
Asosiy mavzular
- Magnit maydoni: Magnit maydoni tushunchasi, uning xarakteristikasi, magnit maydon kuch chiziqlari, magnit indukciyasi, magnit oqimi va ularning o'zaro bog'liqligi, tokli o'tkazgich, solenoit va halqa atrofidagi magnit maydoni hamda ularning B (induksiya) bilan bog'liqligi haqida ma'lumot beriladi. Shuningdek, tokli konturga ta'sir etuvchi kuch va uning momenti hamda Magnit maydonida harakatlanuvchi zaryadlangan zararratchaga ta'sir etuvchi kuch (Lorents kuchi) hamda uning natijasida yuzaga keladigan harakatlar, tek o'tkazgichlar orasidagi o'zaro ta'sir kuchlari, o'zgarmas tok generatori va elektromagnitlar haqida batafsil yoritilgan.
- Elektromagnitlik induksiya: Elektromagnit induksiya hodisasi, indukciya EM kuchi va Faradey qonuni, o'zgaruvchan magnit maydonida zaryadlangan zararratchaga ta'sir etuvchi kuch (Lorents kuchi) hamda uning natijasida yuzaga keladigan harakatlar, tek o'tkazgichlar orasidagi o'zaro ta'sir kuchlari, o'zgarmas tok generatori va elektromagnitlar haqida batafsil yoritilgan.
- Elektromagnit tebranishlar va to'lqinlar: Elektromagnit tebranishlar, kondensator va induktivlik ishtirokidagi terlanish konturi, energiya almashinuvi, gumonlanuvchi elektromagnit tebranishlar, magnit maydonining o'zgarishi hamda elektromagnit to'lqinlar va ularning tarqalishi, ularning xarakteristikasi hamda tarqalish tezligi haqida ma'lumot berilgan.
- Optika: Yorug'likning interferensiya, difraksiya, polyarizatsiya hodisalari, optik sistemalar, yorug'likning tarqalishi va uning xarakteristikasi hamda spektrlar haqida ma'lumot berilgan.
- Relyativistik nazariya: Maxsus va umumiy relyativistik nazariya asoslari, Galiley almashtirishlari va Lorents almashtirishlari, tezliklarni qo'shish qonuni, relyativistik massa va energiya tushunchalari yoritilgan.
- Kvant fizikasi: Kvant mexanikasi asoslari, fotoeffekt, fotonlar, atom tuzilishi va uning kvant nazariyasi, lazer va uning turlari, atom energetikasining fizikal asoslari va undan xavfsizlik choralari haqida tushuntirilgan.
- Radioaktivlik va atom yadrosi: Radioaktivlik hodisasi, radioaktiv nurlanish turlari va ularning xarakteristikasi, atom tuzilishi, yadroning massasi va energiyasi, massa defekti, bog'lanish energiyasi hamda yadroviy reaksiyalar va ularning turlari haqida batafsil ma'lumot berilgan.